kora

Kora drzewna to zewnętrzna warstwa tkanek roślinnych okrywająca pnie, konary i korzenie drzew, składająca się z martwych komórek wytarzanych przez miazgę korkotwórczą. Początkowo gładka i cienka, z upływem lat grubieje, pęka i łuszczy się, tworząc charakterystyczny wzór nazywany fakturą. Każdy gatunek drzewa posiada wyjątkową i właściwą tylko dla siebie fakturę kory. Nawet jeśli nieznacznie odbiega ona od idealnego wzorca, co może być spowodowane np. różnicami w warunkach siedliskowych, to wciąż pozostaje tak typowa, że umożliwia bezproblemową identyfikację gatunku. Stąd wystarczy jeden rzut oka na pień drzewa, by odróżnić dąb od sosny, kruszyny czy kasztanowca.

Kora pełni przede wszystkim funkcję ochronną – zabezpiecza głębiej położone warstwy tkanek roślinnych przed wysychaniem, dostępem szkodników oraz atakiem chorób grzybiczych. Jednocześnie kumuluje liczne składniki odżywcze, dlatego bywa chętnie spożywana przez zwierzęta, które konsumując ją uzupełniają niedobory mikroelementów w swoich organizmach. Odarcie większych fragmentów kory z pnia żyjącego drzewa bywa zabójcze dla rośliny, ponieważ z jednej strony zaburza prawidłowy wewnętrzny obieg wody i soków, z drugiej – odsłania wrażliwe tkanki drewna na ataki robactwa i uniemożliwia drzewu aktywną obronę w postaci np. wydzielania żywicy.  

Suszona kora wielu gatunków drzew znalazła zastosowanie w ziołolecznictwie. Ze względu na swoją wyjątkową budowę – zbitą, lecz zarazem kruchą strukturę wymaga preparowania przede wszystkim w formie odwarów i wyciągów alkoholowych, gdyż dopiero gotowanie (dłuższe działanie podwyższonej temperatury) bądź obecność rozpuszczalnika (alkohol) umożliwiają trwałe i skuteczne przeniknięcie wartościowych substancji aktywnych do preparatów leczniczych. Kora poszczególnych gatunków drzew wyróżnia się odmiennymi właściwościami. O ile kora kruszyny to doskonały środek na uporczywe zaparcia, to kora kasztanowca i dębu wyróżnia się działaniem odwrotnym – ściągającym, łagodzącym biegunki i uszczelniających naczynia krwionośne, zaś kora wierzby pozostaje uznanym surowcem przeciwzapalnym i łagodzącym skutki infekcji grypopodobnych (jest protoplastą aspiryny). Wciąż niedocenione pozostają kory drzew egzotycznych, takich jak lapacho (naturalny środek przeciwwirusowy), catuaba (amazoński afrodyzjak) czy sarsaparilla (środek odtruwający). Z kolei kora rodzimego gatunku – brzozy – to wciąż poddawane badaniom źródło betuliny – związku chemicznego o działaniu przeciwrakowym. Należy tez pamiętać, że kora wybranych gatunków drzew pozostaje jadalna i bywa wykorzystywana w formie aromatyzujących przypraw. Tak dzieje się m.in. z korą cynamonu – kasji i cejlońskiego. Również powiązane z korą substancje, takie jak żywice i gumożywice, okazują się skutecznymi lekami naturalnymi, np. asafetyda pozyskiwana z zapaliczki cuchnącej.