ANYŻ GWIAZDKOWY / BADIAN WŁAŚCIWY mielony
(Illicium verum)
ang. star anise, star aniseed, chinese star anis
hiszp. anís estrellado, anís estrellado chino, badiana;
niem. Echte Sternanis
fran. badianier de Chine ;
ros. Бадьян настоящий, Бадьян звёздчатый
Owoców anyżu gwiazdkowego , stanowiących cenioną przyprawę kulinarną, dostarcza niewysokie (bo dorastające do zaledwie 8 metrów) drzewo nazywane badianem właściwym, wywodzące się z południowo-wschodniej Azji. Obecnie uprawiany jest również w Wietnamie, Indochinach, Japonii i na Filipinach, gdzie docenia się także jego walory ozdobne (ma piękne, duże kwiaty i przy ciepłej pogodzie, wydziela przyjemny, anyżkowy zapach). Owoce w rzeczywistości złożone są z sześciu do nawet 10 mieszków kryjących lśniące, brązowe nasiona. Przyprawę stanowią właśnie kieszenie nasienne (samo ziarna pozbawione są charakterystycznego aromatu i smaku).
SUROWIEC: mieszek anyżu gwieździstego (fructus anisi stellati)
Owoce anyż gwiazdkowego zawierają nawet do 9% olejku eterycznego, ponadto flawonoidy, fenolokwasy i depsydy, tłuszcze i kwas szikimowy.
DZIAŁANIE
Surowiec wykazuje działanie rozkurczowe, wiatropędne, wzmagające widzialnie soków trawiennych (a co za tym idzie ułatwia trawienie), oraz mlekopędne. Ponadto, podobnie jak owoc anyżu biedrzeńca, posiada właściwości bakteriostatyczne, wykrztuśne, przeciwkaszlowe i pro laktacyjne (wzmaga wydzielanie mleka u matek karmiących). Wyciągi wodne i alkoholowe oraz olejek anyżkowy stosowane zewnętrznie na skórę wykazują działanie odkażające, zapobiegające nawrotom grzybicy oraz odstraszające owady.
ZASTOSOWANIE W ZIOŁOLECZNICTWIE
Potrawy z dodatkiem anyżu gwiaździstego zalecane są przede wszystkim w infekcjach górnych dróg oddechowych, przy przeziębieniu, kaszlu, katarze i trudnościach z oddychaniem na skutek znacznych ilości śluzu zalegających w płucach. Zalecane są również w infekcjach grzybiczych i bakteryjnych układu trawiennego oraz profilaktycznie u osób narażonych na przebywanie w pomieszczeniach zagrzybionych, z dużą ilością zarodników pleśni. Bywa zalecany w dolegliwościach układu trawiennego (kolkach, wzdęciach, nudnościach, przy niestrawności) oraz, dla kobiet, dla wzmocnienia laktacji. Potrawy i nalewki (wyciągi alkoholowe) z dodatkiem anyżu gwiazdkowego działają orzeźwiająco, oczyszczająco na umysł i poprawią libido u obu płci.
ZASTOSOWANIE W GASTRONOMII
Anyż gwiazdkowy stanowi jedną z podstaw kuchni chińskiej, indyjskiej i tajskiej. Wykorzystywany jest jako dominujący składnik orientalnej przyprawy 5 smaków oraz sosów do marynowania i duszenia drobiu i wieprzowiny. Idealnie komponuje się z rybami i owocami morza, wydobywa aromat warzyw korzeniowych (np. dyni i pora) oraz nadaje wyjątkowy smak słodkim wypiekom oraz kompotom na bazie gruszek i fig. Doskonały jako dodatek do grzanego wina i likierów. Ze względu na swój unikalny kształt, owoce badianu często wykorzystywane są jako składnik dekoracyjny potraw lub element przystrojenia stołu.
PRZECIWWSKAZANIA
Nadwrażliwość na olejek eteryczny zawarty w owocach anyżu gwiaździstego.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Napar
1 łyżeczkę mielonego anyżu zalać 250 ml wrzącej wody lub mleka. Można posłodzić miodem. Pić po pół szklanki 2 -4 razy dziennie w stanach przeziębienia, przy kaszlu i katarze.
Strudel jabłkowy
Składniki:
2 opakowania ciasta francuskiego
50 ml roztopionego masła
100 g brązowego cukru
1 słoik duszonych lub prażonych jabłek
10 g skórki z cytryny
100 g rodzynek
1 łyżeczka mielonego anyżu gwiazdkowego
1 łyżeczka mielonego cynamonu
cukier puder
Rozłożyć płat ciasta francuskiego, posmarować roztopionym masłem i posypać brązowym cukrem, po czym przykryć drugim płatem, który również posmarować tłuszczem i posłodzić. Rodzynki zalać wrzącą wodą i pozostawić na 10 minut do namoczenia. W osobnym naczyniu jabłka wymieszać ze skórką cytryny, namoczonymi rodzynkami, anyżem gwiazdkowym i cynamonem. Można dosłodzić do smak, cukrem lub niewielką ilością miodu. Na rozłożone płaty ciasta nałożyć masę owocową (pozostawiając wolne brzegi), po czym zwinąć placek i dokładnie skleić wszystkie krawędzie. Piec do uzyskania złotego koloru i chrupiącej skórki. Strudel podawać posypany cukrem pudrem.
Kategorie produktów
