BOBREK TRÓJLISTKOWY LISĆ

To skuteczny środek regulujący zaburzenia trawienia, stosowany również w leczeniu schorzeń wątroby i pęcherzyka żółciowego oraz popularny składnik nalewek ziołowych. Działa kojąco na zmysły, uśmierza kaszel, a stosowany zewnętrznie łagodzi stany zapalne skóry i towarzyszący im świąd.

Po roztarciu świeżego ziela dziurawca w uszkodzonych części rośliny wycieka czerwony sok, który pozostawia na skórze dłoni wyraźne przebarwienia. Według średniowiecznej legendy bylina wyrosła z krwi Jana Chrzciciela, dlatego w lokalnych społecznościach ludowych nazywa się ją zielem świętojańskim (tym bardziej, że zakwita około 24 czerwca).

Zaliczany jest do ziół uniwersalnych, o szczególnie szerokim zakresie zastosowania. Jak wskazują badania, jego prozdrowotne właściwości znane były i wykorzystywane już przez ludzi neandertalskich. Obecna łacińska nazwa rośliny wywodzi się od imienia greckiego bohatera, który, zgodnie z legendą, za pomocą krwawnika leczyć miał rany odniesione w walkach prowadzonych pod Troją.

Należy do ziół uprawianych na skalę przemysłową, bowiem jej liście dostarczają bezcennego mentolu – aromatycznego olejku wykorzystywanego do produkcji leków, kosmetyków i dodatków spożywczych. Słynie z charakterystycznego, orzeźwiającego aromatu pobudzającego zmysły i jednocześnie wspomagającego skuteczność działań zmierzających do udrażniania dróg oddechowych podczas ciężkich przeziębień.

Dawniej spotkać ją można było praktycznie w każdym, przydomowym ogródku, obecnie należy do surowców dość trudnych do zdobycia. Używano jej nie tylko jako rośliny leczniczej, lecz również, ze względu na jej silny, korzenno-balsamiczny zapach, wykorzystywano w kuchni do nadawania aromatu pieczeniom mięsnym i sałatkom warzywnym.

Południowoamerykański surowiec zielarski ceniony jako źródło łatwoprzyswajalnej boldyny, wykorzystywanej w tradycyjnej medycynie indiańskiej jako panaceum na wszelkie schorzenia układu pokarmowego i moczowego. Stosowany również jako dodatek smakowo-aromatyzujący do potraw, herbaty, yerba mate i kawy.

Podziemne partie rośliny to niezwykle bogate źródło substancji odżywczych. Ze względu na gorzki smak już przez starożytnych uważane były za korzystnie działające na układ żółciowy i wątrobę. Zalecano je w stanach osłabienia organizmu i w problemach trawiennych. Używano też do pozyskiwania brązowo-karmazynowego barwnika.

Ostropest zaliczany jest do najskuteczniejszych ziołowych leków o działaniu ochronnym na miąższ wątroby. Substancje czynne wyizolowane z nasion tej rośliny wykorzystywane są do produkcji wielu medykamentów podlegających rejestracji farmaceutycznej. Bywają nieocenione w naprawie skutków zatruć i stanów zapalnych.

Ta przypominająca wyglądem oset, silnie rozgałęziona roślina przez stulecia wykorzystywana była jako środek wspomagający trawienie, łagodzący bóle narządów trawiennych oraz przeciwnowotworowy. Świeżego ziela używano natomiast do leczenia owrzodzeń i trudno gojących się podrażnień skórnych. 

Ta wieloletnia bylina nazywana jest wielką, bowiem pojedyncze, grube łodygi potrafia dorastać do wysokości nawet 2,5m! Zgodnie z zaleceniami medycyny starożytnej oman znajdował zastosowanie jako środek łagodzący dolegliwości żołądkowe, a w epoce średniowiecza wykorzystywano go jako środek aromatyzujący przy produkcji tzw. wina św. Pawła.

Jeszcze dwa stulecia temu ziele centurii używano do pobudzenia czynności trawiennych oraz jako jeden z głównych składników ziołowej mieszanki przeciwko pasożytom układu pokarmowego. Choć nadal zaliczana jest do roślin pospolitych, w Polsce jej zbiór ze stanowisk naturalnych pozostaje w chwili obecnej zabroniony. 

Gynostemma (brak polskiej nazwy), podobnie jak żeń-szeń, to jedno z podstawowych ziół tradycyjnej medycyny chińskiej. Należy do cenionych surowców adaptogennych i tonizujących zalecanych przede wszystkim osobom szczególnie narażonym na długotrwały stres jako środek podnoszący naturalną odporność organizmu.