BRZOZA BRODAWKOWATA PĄCZEK

BRZOZA BRODAWKOWATA pączek
(Betula pendula)


ang. silver birch;
hiszp. abedul común, abedul de Europa, abedul verrugoso, abedul péndulo;
niem. Hänge-Birke, Sandbirke, Weißbirke, Warzenbirke;
fran.  bouleau verruqueux;
ros. Берёза пови́слая;


Brzoza brodawkowata, nazywana również brzozą zwisłą, to drzewo dorastające do 30 m wysokości wyróżniające się białą, łuszczącą się okrężnie korą i długimi, zwisającymi gałęziami. Jest rośliną typową dla chłodniejszych klimatów przejściowych Europy i Azji (w Polsce - pospolita, w szczególności na obszarze niżu). Porasta lasy, słoneczne polany, przydroża i miedze, szczególnie chętnie zasiedlając tereny suche i piaszczyste. Zaliczana jest do tzw. gatunków pionierskich, czyli roślin, które jako pierwsze wyrastają na nowych nieużytkach. Zawdzięcza to swoim drobnym nasionom, które wraz z wiatrem przenoszone są na bardzo dalekie odległości.


SUROWIEC: pączek brzozy (gemmae betulae)

Liście brzozy zawierają związki flawonoidowe, do 9% garbników katechinowych, ponadto saponiny, związku trójterpenowe, kwasy organiczne, żywice i sole mineralne. W skład pączków wchodzą żywice, betulina, saponiny, flawonoidy oraz aminokwasy, kwas salicylowy, witaminy (C, P oraz z grupy B), olejek eteryczny, jak również garbniki i śluzy.


DZIAŁANIE

Liście brzozy wzmagają wydzielanie moczu, posiadają właściwości napotne i przeciwobrzękowe. Okazują się pomocne w odtruwaniu organizmu przyspieszając wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii. Łagodzą bóle stawowe, działają tonizująco i odkażająco na skórę oraz zmniejszają wydzielanie łoju i sebum. Spowalniają proces wysychania i łuszczenia się naskórka, zapobiegają nadmiernemu przetłuszczaniu się włosów oraz działają wybielająco na piegi. Podobne właściwości wykazują pączki brzozowe. Działają moczopędnie, napotnie, przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie, zapobiegają powstawaniu obrzęków ciała (spowodowanych nadmiarem gromadzących się płynów) i łagodzą dolegliwości reumatyczne. Zmniejszają ryzyko zachorowania na kamicę nerkową i regulują gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu.


ZASTOSOWANIE

Pączki brzozy, podobnie jak liście tego drzewa, zalecane są jako środek wspomagający leczenie kamicy nerkowej, skąpomoczu, zakażeń dróg moczowych, reumatyzmu i artretyzmu. Ułatwiają pozbywanie się nadmiaru płynów z organizmu, dlatego używane są do eliminowania obrzęków ciała będących skutkiem niewydolności krążeniowej. Ze względu na zawartość fitohormonów pomagają w terapii zapalenia przydatków i zaburzeń hormonalnych. Można je wykorzystywać zewnętrznie do przemywań i okładów ciała w chorobach dermatologicznych i stanach zapalnych skóry. 


PRZECIWWSKAZANIA

Niedrożność dróg moczowych, bardzo rozległe obrzęki spowodowane niewydolnością serca. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby uczulone na pyłek brzozy - zażywanie surowców może skutkować pojawieniem się alergii skórnej. W takim wypadku należy bezzwłocznie przerwać leczenie i zasięgnąć porady lekarza. Kobiety w ciąży i karmiące mogą stosować po konsultacji medycznej.


SPOSÓB PRZECHOWYWANIA

Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.


PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA

Napar z pączków brzozy
1 łyżkę rozdrobnionych pączków zalać 1 szklanką wrzącej wody i odstawić pod przykryciem do zaparzenia na 30 minut. Odcedzić, pić kilka razy dziennie małymi porcjami (maksymalnie do pół szklanki) przez 2 tygodnie w chorobach układu moczowego i krążenia. Można wykorzystać do okładów chorobowo zmienionej skóry.

Nalewka z liści/pączków brzozy
1 szklankę rozdrobnionych pączków lub liści brzozy zalać 500 ml gorącego spirytusu 60%. Odstawić w ciemne miejsce na 2 tygodnie. Po tym czasie przecedzić i zlać do osobnego naczynia. Pić 3 razy dziennie po 15 ml rozcieńczone w 100 ml wody. Bez rozcieńczania można stosować do nacierania owrzodzeń skóry, wyprysków i plam.

Macerat z pączków brzozy
3 łyżki (ok. 25 g) rozdrobnionych pączków brzozy zalać 300 ml zimnej wody i odstawić pod przykryciem na 6 do 8 godzin. Odcedzić. Pić raz dziennie rano lub wieczorem dla oczyszczenia krwi i ogólnego wzmocnienia organizmu. Można stosować do przemywania skóry.

Tonik do skóry
100 ml maceratu z pączków brzozy zalać 50 ml soku z ogórka, 50 ml wody źródlanej (wysokomineralizowanej) oraz 100 ml spirytusu salicylowego. Można dodać 2-3 krople olejku lawendowego. Wymieszać. Używać do przemywania skóry do 2-3 razy dziennie. Tonik działa odkażająco, bakteriostatycznie, wybielająco i odżywczo. Poprawia stopień dotlenienia skóry.