BUKWICA ZWYCZAJNA
Opis
BUKWICA ZWYCZAJNA ziele
(Betonica officinalis)
ang. betony, purple betony, wood betony, bishopwort, bishop's wort;
hiszp. betónica;
niem. Heil-Ziest, Echte Betonie, Flohblume, Pfaffenblume, Zahnkraut, Zehrkraut;
fran. L'Épiaire officinale, Bétoine;
ros. Бу́квица лека́рственная;
Nazywana również bukwicą lekarską lub czyśćcem, bukwica zwyczajna należy do roślin z rodziny jasnotowatych wywodzących się z terenu Afryki Północnej. Współcześnie występuje na obszarze całej Europy i Azji, również w miejscach podlegających wpływom chłodniejszych odmian klimatu umiarkowanego. W Polsce nie należy do powszechnych, a najczęściej spotkać ją można na łąkach, pastwiskach, świetlistych polanach i leśnych zaroślach. Jej lecznicze właściwości znano już w starożytności, a w średniowieczu stanowiła jedną z najchętniej wykorzystywanych, „uniwersalnych” roślin ziołowych.
SUROWIEC: ziele bukwicy (herba betonicae)
Bukwica należy do ziół o szczególnie wysokiej zawartości garbników (do 15%). Ponadto zawiera związki o charakterze aminowym, olejek eteryczny, betainy, fenolokwasy, sole mineralne i związki goryczkowe.
DZIAŁANIE
Dzięki wysokiej zawartości garbników ziele bukwicy wykazuje działanie silnie ściągające na błony śluzowe. Posiada właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, łagodzi skutki reumatyzmu i artretyzmu, działa kojąco na stawy i mięśnie. Likwiduje stany zapalne, wspomaga organizm w walce z drobnoustrojami, przyspiesza gojenie i działa przeciwbólowo. Ponadto hamuje niewielkie krwawienia wewnętrzne i zmniejsza przepuszczalność błon śluzowych.
ZASTOSOWANIE
Bukwicę stosuje się w nieżycie błon śluzowych żołądka, jelit i dróg oddechowych. Jej właściwości ściągające czynią z niej doskonały środek na biegunkę, niestrawność i dolegliwości gastryczne spowodowane zatruciem pokarmowym. W przeszłości zalecano ją w leczeniu dychawicy oskrzelowej i chorób gardła przebiegających z wydzielaniem nadmiernej ilości śluzu. Ponadto w gośćcu, przy reumatyzmie i w chorobach mięśni i stawów. Wyciągiem z ziela bukwicy przemywać można zmieniono chorobowo tkanki ciała, trudno gojące się rany, ponieważ posiada właściwości odkażające.
PRZECIWWSKAZANIA
Ze względu na brak odpowiednich badań w tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Odwar
1 łyżkę ziela bukwicy zalać 250 ml wrzącej wody i gotować pod przykryciem przez około 5 minut. Następnie odstawić do naciągnięcia i po 10 minutach odcedzić. Pić po 50 ml 2-3 razy dziennie przed posiłkiem jako środek ściągający i przeciwdziałający biegunkom. Dawkowanie dla dzieci do 12 r.ż. wynosi odpowiednio 2-3 łyżki kuchenne.
Odwar do użytku zewnętrznego
2 łyżki ziela bukwicy na 250 ml wody. (przygotować j.w.). Używać do przemywania zakażeń i trudnogojących się, ropiejących ran, jak również nadmiernie pocących się części ciała (np. stóp) lub miejsc zarażonych grzybicą.
Wyciąg na occie
100 g ziela bukwicy zalać 300 ml octu spożywczego (10%) i odstawić na tydzień. Po upływie siedmiu dni odcedzić i przelać do butelki. Stosować do zewnętrznych okładów ciała w rozcieńczeniu z wodą w stosunku 1:1. Okładać obolałe stawy i mięśnie, opuchlizny, siniaki, miejsca skaleczeń, zwichnięcia i skręcenia.
Mieszanki ziołowe
Żołądkowa
50 g ziela bukwicy wymieszać z 50 g ziela skrzypu, 50 g liści szałwii i 30 g ziela piołunu. 1 łyżkę gotowej mieszanki zalać szklanką wrzącej wody i pozostawić na ogniu jeszcze dwie minuty. Następnie odstawić pod przykryciem do naciągnięcia na 10 minut i przecedzić. Pić po 100-150 ml trzy razy dziennie na pół godziny przed jedzeniem jako skuteczny środek na zgagę i brak apetytu.
Dane techniczne
Nazwa polska | Bukwica zwyczajna |
Nazwa łacińska | betonica officinalis |
Skład | 100% ziele bukwicy |
Rodzaj surowca | ziele |
Postać | cięte |
Frakcja | 0,5-1 cm |
Wskazania | nieżyt żołądka, problemy trawienne, reumatyzm |
Do użytku | wewnętrznego i zewnętrznego |
Zbiór | z upraw konwencjonalnych / ze stanu naturalnego |
Miejsce pochodzenia | Podlasie |
Kraj pochodzenia | Polska |
Podmiot odpowiedzialny | Aromatika Adam Iwańczuk |