Biedrzeniec - korzeń biedrzeńca - cięty
Opis
BIEDRZENIEC MNIEJSZY / WIELKI korzeń
(Pimpinella saxifraga, pimpinella major)
ang. burnet-saxifrage, greater burnet-saxifrag;
hiszp. pimpinella menor, mayor;
niem. Kleine Bibernelle; Grosse Bibernelle;
fran. le petit boucage; le grand boucage;
ros. бедренец камнеломковы; бедренец большой;
Biedrzeniec mniejszy oraz biedrzeniec większy to blisko spokrewnione ze sobą rośliny z rodziny selerowatych. Występują w całej Europie oraz w południowo-zachodniej Azji, zazwyczaj pospolicie, zasiedlając pola, łąki, świetliste polany leśne, przydroża i brzegi rzek. Strzeliste, praktycznie bezlistne łodygi wznoszą się na wysokość do 1 m i zwieńczone są baldachem złożonym z bardzo drobnych, białych (rzadziej różowych) kwiatków. W ziołolecznictwie zastosowanie znalazły podziemne partie rośliny, które w przeszłości uważano za skuteczny środek moczopędny i ogólnie wzmacniający. Współcześnie prowadzone badania potwierdziły napotne i wykrztuśne właściwości surowca.
SUROWIEC: korzeń biedrzeńca (radix pimpinellae)
zawiera od 0,4 do 0,6% olejku eterycznego, bogatego w izoeugenol w formie estrowej, ponadto kumaryny, trójterpeny, kwas chinowy, kwas kawowy, kwas chlorogenowy; flawonoidy (kemferol), poliacetyleny, skrobię i sterole.
DZIAŁANIE
Medycyna tradycyjna zaleca przyjmowanie anyżu jako doskonałego środka wykrztuśnego. Substancje czynne zawarte w korzeniu biedrzeńca działają powlekająco na błony śluzowe, pobudzają wydzielanie substancji wyściełającej od wewnątrz drogi oddechowe, rozszerzają oskrzela i przyspieszają ruchy nabłonka rzęskowego, ułatwiając pozbywanie się wydzieliny zalegającej w płucach. Ponadto korzystnie oddziałują na funkcjonowanie narządów układu pokarmowego, wzmagają wydzielanie soków trawiennych ułatwiając trawienie i działają rozluźniająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, łagodząc bóle pochodzenia gastrycznego. Działają lekko moczopędnie, rozszerzają naczynie krwionośne i wspomagają krążenie. Ponadto wykazują właściwości przeciwbakteryjne i antyseptyczne, dlatego wyciągi z korzenia biedrzeńca zaleca się do stosowania zewnętrznego do przemywania ran i jako płukanka do ust.
ZASTOSOWANIE
Korzeń anyżu stosuje się w suchym kaszlu, w nieżytach gardła i krtani, przy chrypce, katarze i zapaleniach górnych dróg oddechowych (w tym oskrzeli), zarówno przyjmowane wewnętrznie, jak i w formie płukanki do gardła. Zalecany jest jako środek pobudzający pracę żołądka oraz przy niedoborze żółci, jak również regulujący przemianę materii przy wzdęciach i kolkach jelitowych. Łagodzi bóle brzucha spowodowane przejedzeniem. Korzeń biedrzeńca to doskonały środek odkażający, dlatego stosuje się go do przygotowania kompresów i okładów stosowanych na rany. Wspomagająco w leczeniu pasożytniczych chorób skórnych, np. świerzbu. Stosowany w formie płukanki ułatwia pozbycie się pleśniawek oraz przykrego zapachu z ust.
PRZECIWWSKAZANIA
Nadwrażliwość na olejek anyżowy, ostry nieżyt żołądka, jelit lub nerek, choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, krwawienia wewnętrzne. Zbyt duże dawki mogą działać drażniąco na przewód pokarmowy, rozszerzać naczynia krwionośne powodując przekrwienie i/lub uszkodzenie narządów wewnętrznych.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Odwar
1 łyżkę korzeni anyżu zalać 2 szklankami zimnej wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować na wolnym ogniu przez 20 minut. Przecedzić. Pić schłodzony trzy razy dziennie po 150-200 ml w schorzeniach górnych dróg oddechowych oraz jako środek moczopędny.
Napar
1 łyżkę rozdrobnionych korzeni biedrzeńca zalać 1 szklanką wrzącej wody (lub mleka), odstawić do naciągnięcia pod przykryciem na co najmniej 20-30 minut. Przecedzić, można posłodzić miodem. Pić do 2-3 szklanek dziennie przy przeziębieniach, w nieżycie gardła, na kaszel i chrypkę.
Nalewka z biedrzeńca
100 g korzeni biedrzeńca zalać 400 ml alkoholu o stężeniu 60-70%. Szczelnie zamknąć i odstawić do naciągnięcia na co najmniej 14 dni. Po upływie dwóch tygodni przefiltrować, zlać do butelki. Pić po 5 ml 2-3 razy dziennie jako środek wykrztuśny i pobudzający trawienie, pomocniczo w kolce nerkowej.
Mieszanki ziołowe
Na kaszel
50 g korzenia biedrzeńca wymieszać z 25 g liści podbiału. 1 łyżkę gotowej mieszanki zalać 1 szklanką wrzątku. Odstawić do zaparzenia pod przykryciem na 15 minut. Odcedzić. Pić do pięciu razy dziennie po pół szklanki jako środek ułatwiający odkrztuszanie wydzieliny z płuc.
Dane techniczne
Nazwa polska | Biedrzeniec mniejszy / Biedrzeniec wielki |
Nazwa łacińska | Pimpinella saxifraga, pimpinella major |
Skład | 100% korzeń biedrzeńca |
Rodzaj surowca | korzeń |
Postać | cięty |
Frakcja | 0,5-1 cm |
Wskazania | kaszel, trudności w oddychaniu, problemy trawienne |
Do użytku | wewnętrznego i zewnętrznego |
Zbiór | z upraw konwencjonalnych / ze stanu naturalnego |
Miejsce pochodzenia | Podlasie |
Kraj pochodzenia | Polska |
Podmiot odpowiedzialny | Aromatika Adam Iwańczuk |