DRAPACZ LEKARSKI ziele
(Cnicus benedictus)
ang. St. Benedict's thistle, blessed thistle, holy thistle, spotted thistle;
hiszp. cardo bendito;
niem. Kardobenedikte, Benediktendistel, Benediktenkarde, Benediktenwurz, Bitterdistel, Bernhardinerwurzel, Bornwurz, Distelkraut, Spinnendistel, Natter(n)kraut;
franc. chardon béni, cnicaut béni;
ros. Кникус благословенный;
Drapacz jest jednoroczną rośliną z rodziny astrowatych. Nazywany również knikusem benedyktyńskim, a w przeszłości czubkiem tureckim, kardą benedykta lub chabrem tureckim, na terenie Polski występuje przede wszystkim w sztucznych uprawach, a w stanie dzikim spotkać go można na terenach podlegających wpływom łagodniejszego klimatu śródziemnomorskiego. Najwięcej substancji czynnych gromadzi się górnych częściach pędów rośliny, które zbierane są i suszone w pełni lata, w okresie rozkwitania.
SUROWIEC: ziele drapacza lekarskiego (herba cnici benedicti)
Zawiera olejek eteryczny, fitosterole, około 8% garbników, seskwiterpeny, lignany i triterpeny. Ponadto śluzy oraz liczne związki mineralne, wśród których najwięcej jest potasu i magnezu.
DZIAŁANIE
Medycyna tradycyjna zalecała przyjmowanie drapacza w niestrawności i dolegliwościach żołądkowych spowodowanych niedostatecznym wydzielaniem śliny, soków trawiennych i żółci. Nie tylko stymulował ich produkcję w organizmie, lecz również łagodził podrażnienia błon śluzowych wyściełających układ pokarmowy oraz działał przeciwbólowo. Ponadto uważano go za środek łagodzący stres i zmniejszający stany napięcia nerwowego. Zalecany był jako lek napotny, przeciwgorączkowy oraz skuteczny środek zwiększający krwawienia miesięczne u kobiet.
Drapacz lekarski jest jednym z niewielu ziół wykazujących właściwości silnie przeciwwirusowe (dzięki zawartości lignanów będących jednym z rodzajów goryczy). Z tego powodu, podobnie jak ochronnego działania na wątrobę, przez niektóre źródła uważany jest za skutecznie wspierający terapię przeciwnowotworowe (białaczki, rak wątroby i mięsaki) oraz hamujący rozwój wirusa HIV. Drapacz ma również zmniejszać zdolności reprodukcyjne wielu bakterii, do których należą m.in. paciorkowce kałowe i pałeczki okrężnicy. Działa przeciwzapalnie.
ZASTOSOWANIE
Ziele drapacza lekarskiego polecane jest przy niedostatecznym łaknieniu, zmniejszonym wydzielaniu śliny i soków trawiennych oraz wzdęciach (wówczas należy go przyjmować około 30 minut przed posiłkiem). Pomaga uregulować przemianę materii oraz pobudza wątrobę do trawienia białek. Zalecany jest w bezsoczności, nieżycie żołądka, podrażnieniu błon śluzowych oraz kłopotach z nadmiernym rozrostem flory bakteryjnej w jelitach. Ponadto wspomagająco w chorobach nowotworowych i zakażeniach bakteryjnych. Zewnętrznie do przemywania ciała (w tym twarzy) u osób cierpiących na łojotok, trądzik, drobne owrzodzenia oraz wysypki na tle alergicznym.
PRZECIWWSKAZANIA
Nadwrażliwość na ziele drapacza, nadkwaśność, choroba wrzodowa żołądka i/lub dwunastnicy. Spożywany w nadmiarze może spowodować biegunkę, wymioty i podrażnić nerki. Ze względu na brak odpowiednich badań w tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Odwar
1 łyżkę ziela drapacza zalać 1 szklanką wrzącej wody i gotować pod przykryciem na wolnym ogniu przez 5 minut. Następnie odstawić na kwadrans, odcedzić i schłodzić. Pić 2-3 razy dziennie po 50 ml na pół godziny przed posiłkiem jako środek poprawiający apetyt i stymulujący wydzielanie soków trawiennych.
Napar
5 g (1 czubata łyżka stołowa) drapacza lekarskiego zalać 100 ml wrzącej wody. Parzyć pod przykryciem przez co najmniej kwadrans, następnie odsączyć. Pić 2 razy dziennie. Tak przygotowany wyciąg można również stosować zewnętrznie do przemywania trudno gojących się ran i podrażnień skóry.
Nalewka
50 g ziela drapacza zalać 250 ml spirytusu 70%. Odstawić w ciemne miejsce na co najmniej 7 dni. Po tym czasie wstrząsnąć, przefiltrować i zlać nalewkę do butelki. Pić 2-3 razy dziennie po łyżeczce do herbaty.
Wino
25 g ziela drapacza wymieszać z 5 g ziela krwawnika i tak przygotowaną mieszanką zalać 0,7 litra białego, wytrawnego wina. Macerować przez co najmniej 7 dni, kilka razy dziennie wstrząsając naczyniem. Po tygodniu przecedzić i zlać do butelki. Pić po 10 ml jako środek ogólnie wzmacniający i pobudzający łaknienie.
Mieszanki ziołowe
Aromatyczna na trawienie
50 g ziela drapacza wymieszać z 20 g ziela bylicy piołunu, 25 g kłącza tataraku, 25 g liści bobrka, 25 g liści mięty, 25 g owocni pomarańczy gorzkiej, 25 g kory dębu i 25 g kory cynamonowca. 1 łyżeczkę gotowej mieszanki zalać 150 ml wrzącej wody. Pozostawić do zaparzenia na około 10 minut. Pić codziennie w zaburzeniach trawienia, nieżycie przewodu pokarmowego i problemach z niedostatecznym wydzielaniem soków trawiennych.
Na wątrobę
50 g ziela drapacza wymieszać z 50 g liści pokrzywy, 25 g ziela bylicy bożego drzewka, 25 g ziela krwawnika, 25 g ziela rdestu ptasiego i 25 g ziela fiołka trójbarwnego. 1 łyżkę tak przygotowanej mieszanki zalać 250 ml wrzącej wody i gotować na wolnym ogniu pod przykryciem przez 5 minut. Odstawić na kwadrans, odcedzić i schodzić. Pić po 50 ml do trzech razy dziennie przed posiłkiem w zaburzeniach wątroby i jako środek wzmagający wydzielanie żółci.
Kategorie produktów
