JASNOTA BIAŁA ZIELE
Opis
JASNOTA BIAŁA ziele
(Lamium album)
ang. white nettle, white dead-nettle;
hiszp. ortiga blanca;
niem. weiße Taubnessel;
fran. ortie blanche, lamier blanc;
ros. Ясно́тка бе́лая, глуха́я крапи́ва;
Jasnota biała z rodziny jasnotowatych wywodzi się z Europy i Azji, gdzie występuje na obszarach podlegających wpływom klimatu umiarkowanego i ciepłego. Wyglądem przypomina popularną pokrzywę zwyczajną, ma jednak charakterystyczny, czworokątny przekrój łodygi i pozbawiona jest parzących włosków. Najczęściej spotkać ją można na rumowiskach, miedzach i przydrożach, gdzie tworzy gęste, rozłożyste kępy rozrastające się dzięki licznym, podziemnym kłączom. Najbardziej cenionym surowcem zielarskim pozyskiwanym z jasnoty są jej kwiaty. Często jednak stosuje się również mieszankę kwiatów i ziela.
SUROWIEC: ziele jasnoty (herba lamii albi)
Obfituje w fenolokwasy (w tym kwas cynamonowy, rozmarynowy i chlorogenowy), ponadto olejek eteryczny, do 10% garbników, saponiny, śluzy, alkaloidy oraz flawonoidy (m.in. rutynę), jak również potas, aminokwasy, witaminę C i prowitaminę A.
DZIAŁANIE
Jasnota jest rośliną, której prozdrowotne właściwości doceniają w szczególności kobiety. Działa wybitnie przeciwkrwotocznie i przeciwbiegunkowo, wzmacniająco i krwiotwórczo. Ponadto przeciwbakteryjnie i antyseptycznie, skutecznie zapobiega zapaleniom dróg rodnych i moczowych, chorobom wirusowym i zakażeniom grzybiczym. Rozkurcza mięśnie, wspomaga metabolizm i jednocześnie chroni wątrobę wzmacniając wydzielanie żółci. Dostarcza organizmowi wielu cennych składników odżywczych uzupełniając inne kuracje witaminowe. Napary z ziela i kwiatu jasnoty mogą być stosowane zewnętrznie do przemywania skóry, w tym szczególnie wrażliwych okolic oczu. U dzieci jasnota może być stosowana jako ziele przeciwkaszlowe i przeciwgorączkowe przy przeziębieniach i innych schorzeniach górnego układu pokarmowego.
ZASTOSOWANIE
Przyjmowanie jasnoty zaleca się kobietom uskarżającym się na bolesne i obfite krwawienia miesięczne, podatne na zakażenia układu moczowo-płciowego, zapalenia pęcherza i nerek, przy skłonnościach do krwotoków z dróg rodnych oraz zapaleń pochwy. Przy białych upławach, hemoroidach i kruchości naczyń krwionośnych. Pomocniczo w leczeniu schorzeń wątroby i do regulacji działania układu trawiennego i usprawnienia procesów metabolicznych. Do stosowania zewnętrznego przy opuchnięciach powiek i okolic oczu, podrażnieniu spojówek, podrażnieniu skóry, wysypkach alergicznych i zakażeniach bakteryjnych skóry. Szczytowe partie młodych roślin mogą być spożywane na surowo jako składnik sałatek lub przyrządzane, podobnie jak szpinak, z czosnkiem, cebulką lub śmietaną.
PRZECIWWSKAZANIA
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania kwiatów jasnoty jest ciąża i okres karmienia piersią.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Odwar
1 łyżeczkę kwiatów lub ziela z kwiatem zalać 200 ml ciepłej wody. Powoli ogrzewać i doprowadzić do wrzenia. Gotować na wolnym ogniu przez 3-5 minut. Zaparzać pod przykryciem przez 15 minut, odcedzić. Pić 3-4 razy dziennie po 100 ml w stanach zapalnych kobiecych narządów rodnych. Schłodzony odwar może być używany do nasiadówek i irygacji narządów płciowych.
Napar
1 łyżeczkę kwiatów lub ziela z kwiatem zalać 200 ml wrzącej wody. Zaparzać pod przykryciem przez 15 minut, odcedzić. Pić 3-4 razy dziennie po 100 ml.
Macerat
Pół szklanki świeżego ziela posiekać i zalać 400 ml wódki. Zamieszać, zamknąć butelkę i odstawić w ciemne miejsce do maceracji na 14 dni. Po tym czasie odfiltrować i przelać do docelowej butelki. Pić 3-4 razy dziennie po 10 ml (ok. 2 łyżki stołowe).
Nalewka
50 g suszonego ziela jasnoty zalać 250 ml wódki. Zamieszać, zamknąć butelkę i odstawić w ciemne miejsce do maceracji na 14 dni. Po tym czasie odfiltrować i przelać do docelowej butelki. Pić 3-4 razy dziennie po 10 ml (ok. 2 łyżki stołowe).
Mieszanki ziołowe
Na choroby kobiece
50 g ziela jasnoty wymieszać z 50 g ziela glistnika, 50 g kwiatu lub ziela wrotyczu, 50 g kłącza lub liścia lepiężnika oraz 50 g kłącza lub ziela kokoryczki. 1 łyżkę gotowej mieszanki zalać 250 ml gorącej wody, odstawić pod przykryciem do zaparzenia na 1 godzinę, odcedzić. Stosować wewnętrznie (3x dziennie po 100 ml) przy zaburzeniach miesiączki, w nadmiernych krwawieniach, silnych bólach miesiączkowych, zapaleniach przydatków i zaburzeniach hormonalnych. Zewnętrznie po schłodzeniu do nasiadówek i irygacji pochwy w zakażeniach bakteryjnych i grzybiczych.
Na obrzęki
(do stosowania zewnętrznego): 25 g ziela jasnoty wymieszać 50 g ziela hyzopu 50 g ziela krwawnika i 50 g liści babki (szerokolistnej lub lancetowatej). 1 łyżkę ziół zalać 250 ml gorącej wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować na wolnym ogniu przez 5 minut. Odstawić pod przykryciem do zaparzenia na 15 minut. O schłodzeniu stosować do okładów na miejsca opuchnięte, obrzęknięte i stłuczone.
Na upławy
50 g kwiatów jasnoty wymieszać z 50 g rdestu ptasiego, 50 g ziela skrzypu, 25 g liścia pokrzywy, 20 g kory dębu i 20 g kłącza pięciornika. 1 łyżkę gotowej mieszanki zalać 250 ml wrzącej wody i pod przykryciem zaparzać przez 1 godzinę. Odcedzić. Pić wielokrotnie w ciągu dnia po kilka łyków między posiłkami w chorobach kobiecych, zapaleniach pochwy, macicy, przebiegających z upławami.
Wspomagająca metabolizm
50 g ziela jasnoty wymieszać z 50 g liści pokrzywy, 50 g ziela fiołka i 50 g ziela skrzypu. 1 łyżkę ziół zalać 250 ml gorącej wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować na wolnym ogniu przez 3 minuty. Odstawić pod przykryciem do zaparzenia na 15 minut. Pić 2 razy dziennie po pół szklanki po jedzeniu - dla poprawy wadliwej przemiany materii i przy wysypkach skórnych.
Dane techniczne
Nazwa polska | Jasnota biała |
Nazwa łacińska | lamium album |
Skład | 100% ziele jasnoty |
Rodzaj surowca | ziele |
Postać | cięte |
Frakcja | 0,5-1 cm |
Wskazania | obfite i bolesne miesiączkowanie |
Do użytku | wewnętrznego i zewnętrznego |
Zbiór | z upraw konwencjonalnych / ze stanu naturalnego |
Miejsce pochodzenia | Podlasie |
Kraj pochodzenia | Polska |
Podmiot odpowiedzialny | Aromatika Adam Iwańczuk |