Jabłoń domowa - liść jabłoni

Jabłoń domowa - liść jabłoni
(Malus domestica)

ang. apple tree;
hiszp.  manzano común;
niem. Kulturapfel;
fran.  pommier domestique;
ros. яблоня домашняя;

Jabłoń domowa to najpopularniejsze drzewo owocowe w Polsce. Zajmuje ponad 70% upraw sadowniczych, zaś jego owoce – jabłka – stanowią podstawowy polski produkt eksportowy. Istnieje ogromna różnorodność odmian jabłoni uprawianych na masową skalę w większości państw położonych w strefie wpływów klimatu umiarkowanego. Ze względu na dekoracyjny charakter drzew (wczesną wiosną obficie kwitnących, w lecie wyróżniających się szczególnie gęstym ulistnieniem, zaś na jesieni rodzących różnobarwne owoce) jabłonie często nasadzane są w ogrodach i parkach jako dopełniające rośliny zdobiące.

   Co to jest jabłoń? Opis rośliny – informacje ogólne

Jabłoń domowa to roślina z rodziny różowatych wywodząca się z Azji. Powstała przez naturalne skrzyżowanie dwóch dziko rosnących jabłoni kaukaskich, wzbogaconych następnie genami gatunków europejskich. W warunkach naturalnych dorasta do wysokości 10-12 m  tworząc wysokie, rozłożyste korony, podczas gdy w uprawach bywa cięta i formowana w sposób dogodny do corocznego zbioru owoców. Jabłonie kwitną wczesną wiosną – należą do roślin owadopylnych i miododajnych. Łatwo krzyżują się z innymi gatunkami tworząc dziko rosnące mieszańce, najczęściej spotykane w zadrzewieniach i zaroślach porastających skraje dróg i miedz oraz obrzeża lasów. Dostarczają smacznych i bardzo cenionych w przemyśle spożywczym owoców – jabłek. W europejskim ziołolecznictwie ludowym zastosowanie znalazły liście jabłoni.

   Surowiec zielarski:

liść jabłoni  (folium urticae dioicae) 100%

Skład

Liść jabłoni zawiera rutynę, kwercytrynę, florydzynę, floretynę, naryngeninę; kwasy galusowy, katechowy, chlorogenowy i kawowy; ponadto leukoantocyjanidyny oraz garbniki i glikozydy fenolowe.

Właściwości

Liście jabłoni rozwijają się równocześnie z kwiatami. Rosną pojedynczo osiągając do 12 cm długości i 6 cm szerokości. Osadzone są na mierzącym kilka centymetrów ogonku. Ich ostateczny kształt (zaokrąglony lub wydłużony) oraz brzeg (gładki lub piłkowany) zależą od odmiany rośliny. Młode liście są w całości omszone, podczas gdy starsze zachowują omszenie wyłącznie od spodu. Prawidłowo wysuszony surowiec przybiera ciemną, zieloną barwę i cechuje się wysoką kruchością.

   Działanie

Liście jabłoni to surowiec zielarski o działaniu silnie ściągającym i hamującym krwawienia. Zawarte w nim substancje czynne zmniejszają skłonność do krwotoków wewnętrznych, uszczelniają naczynia krwionośne, zmniejszają obfitość menstruacji i zapobiegają powstawaniu wysięków. Ze względu na właściwości przeciwzapalne i odkażające przyspieszają gojenie ran i owrzodzeń skóry i zmniejszają skłonność do podrażnień skóry, w szczególności powstających na tle mechanicznym. Hamują rozwój infekcji i stanów zapalnych toczących się w organizmie, pobudzają trawienie i działają rozkurczająco na mięśnie gładkie narządów przewodu pokarmowego. Działają odtruwająco, łagodzą skutki niestrawności i nieżytu żołądka i jelit. Ponadto wykazują silne właściwości antyoksydacyjne – chronią organizm przed zgubnym wpływem wolnych rodników.

 

   Zastosowanie

Liść jabłoni w ziołolecznictwie

Liść jabłoni na krwawienia

Substancje czynne obecne w liściach jabłoni stabilizują i wzmacniają strukturę nabłonka, czyli tkanki ochronnej pokrywającej wszystkie główne narządy wewnętrzne w organizmie. Zmniejszają tym samym skłonność do występowania podrażnień wewnętrznych przejawiających się wysiękami i drobnymi krwawieniami. Uszczelniają naczynia krwionośne oraz ograniczają mniejsze i większe krwotoki wewnętrzne towarzyszące niektórym schorzeniom górnych dróg oddechowych, żołądka i jelit. Zalecane są osobom uskarżającym się na krwioplucie, obecność krwi w przewodzie pokarmowym i układzie moczowym, krwawienia z żylaków i hemoroidów oraz częste krwotoki z nosa. Ograniczają pękanie drobnych naczyń włosowatych, a tym samym tworzenie się tzw. „pajączków” pod skórą, zaś u kobiet ograniczają obfitość krwawień miesięcznych. 

Liść jabłoni na podrażnienia skóry

Medycyna ludowa zaleca stosowanie wyciągów z liści jabłoni dla ochrony skóry skłonnej do podrażnień, w szczególności u osób cierpiących na rozległe zmiany i stany zapalne skóry. Okłady i wcierki hamują postęp infekcji, działają ściągająco i tonizująco oraz przywracają prawidłowe działanie gruczołów skórnych. Zalecane są osobom cierpiącym na łojotok i nadmierne przetłuszczanie włosów. Jednocześnie, dzięki właściwościom antyseptycznym łagodzą zmiany trądzikowe, przyspieszają gojenie ran oraz łagodzą objawy takich schorzeń jak łupież, atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca. Ponadto ekstrakty z liści jabłoni (przyjmowane wewnętrznie i używane zewnętrznie) można stosować wspomagająco w leczeniu infekcji intymnych, w tym stanów zapalnych narządów płciowych. Ze względu na łagodne działanie surowca, liść jabłoni może być stosowany w połączeniu ze świetlikiem do przemywania okolic oczu przy zapaleniu spojówki, zaś u dzieci – w połączeniu z nagietkiem i rumiankiem jako dodatek do kąpieli w uogólnionych stanach zapalnych skóry. 

Liść jabłoni na drogi moczowe

Wyciągi z liści jabłoni cechują się działaniem silnie moczopędnym. Ze względu na równoczesne właściwości antybakteryjne i ściągające, medycyna ludowa zaleca stosowanie ekstraktów z tego surowca osobom cierpiącym na podrażnienia pęcherza moczowego i choroby nerek takie jak skąpomocz, kamica moczowa, piasek moczowy oraz zapalenie nerek. Rekomenduje również regularne stosowanie u mężczyzn uskarżającym się na przerost gruczołu krokowego i choroby prostaty. Liść jabłoni ułatwia oddawanie moczu i zapobiega pojawianiu się stanów zapalnych spowodowanych zaleganiem uryny w drogach moczowych. 

   Przeciwwskazania

Uczulenie na składniki zawarte w liściu jabłoni.

Interakcje - działania niepożądane - skutki uboczne

Liście jabłoni uznaje się za bezpieczne dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Mogą być stosowane u dzieci.

   Sposób przechowywania

Zaleca się przechowywanie surowca w przewiewnej, papierowej torebce lub szklanym naczyniu, w miejscu zacienionym, suchym, wolnym od obcych zapachów oraz niedostępnym dla dzieci.

   Dawkowanie i przykładowe sposoby użycia

Odwar z liści jabłoni 

2 łyżeczki liści jabłoni zalać 1 szklanką chłodnej wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować przez 5 minut na wolnym ogniu. Odcedzić, schłodzić. Pić 1-2 szklanki naparu w ciągu doby w podziale na mniejsze porcje w chorobach układu moczowego, metabolicznych (np. przy cukrzycy), skłonnościach do krwawień wewnętrznych, przy przeroście prostaty i zapaleniu przydatków.

Napar z liści jabłoni 

2 łyżeczki liści jabłoni zalać 1 szklanką wrzącej wody. Pozostawić do zaparzenia na 15 minut. Odcedzić.  Pić 1-2 szklanki naparu w ciągu doby w podziale na mniejsze porcje w chorobach układu moczowego, metabolicznych (np. przy cukrzycy), skłonnościach do krwawień wewnętrznych. Można stosować zewnętrznie do okładów, przemywania ran i zmian skórnych, do wcierek, nasiadówek i kompresów. 

   Mieszanki ziołowe z liściem pokrzywy

Napar z liści jabłoni na drogi moczowe

Liść jabłoni wymieszać w równych proporcjach z liściem brzozy, liściem mącznicy, zielem połonicznika oraz zielem rdestu ptasiego. 1 łyżkę gotowej mieszanki zalać 1 szklanką wrzącej wody i pozostawić do zaparzenia na 20 minut. Odcedzić. Pić do 2 szklanek dziennie w podziale na mniejsze porcje w stanach zapalnych pęcherza moczowego i nerek, kamicy moczowej, przy przeroście prostaty. Stosować 14 dni, następnie zrobić co najmniej 7 dni przerwy przed rozpoczęciem nowej kuracji.

Napar z lisci jabłoni na wzmocnienie naczyń krwionośnych

Liść jabłoni wymieszać w równych proporcjach z zielem gryki, zielem ruty, zielem fiołka i kwiatem kasztanowca. 1 łyżkę gotowej mieszanki zalać 1 szklanką chłodnej wody, doprowadzić do wrzenia i gotować na wolnym ogniu przez 2-3 minuty. Odstawić do zaparzenia na pół godziny. Odcedzić. Pić do 2 szklanek dziennie w podziale na mniejsze porcje. Kuracja powinna trwać nie dłużej niż trzy tygodnie i być stosowana raz na kwartał. Zalecana dla poprawy krążenia krwi, wzmocnienia kruchych naczyń krwionośnych, zmniejszenia skłonności do krwawień i krwotoków.

   Bibliografia

Farmakopea Polska