MIĘTA PIEPRZOWA LIŚĆ
Opis
MIĘTA PIEPRZOWA ziele/liść
(Mentha x piperita)
ang. peppermint;
hiszp. menta piperita, piperita, monte Yumo;
niem. Pfefferminze;
fran. menthe poivrée;
ros. Мя́та пе́речная;
Mięta pieprzowa z rodziny jasnotowatych to w rzeczywistości mieszaniec gatunkowy wyhodowany około XVIII w. w Wielkiej Brytanii z sadzonek mięty nadwodnej i mięty zielonej. W stanie dzikim praktycznie nie występuje ze względu na brak możliwości rozwoju z nasion, z których co najwyżej kilka procent zdolnych jest do samodzielnego kiełkowania – rozmnażana jest wegetatywnie przez podział kłączy. Z tego powodu najczęściej spotkać ją można w uprawach, gdzie jednak musi być izolowana od innych roślin ze względu na swój bardzo ekspansywny charakter i tendencję do zagłuszania pozostałych gatunków. Współcześnie należy do grupy bardzo popularnych i szeroko stosowanych ziół wykorzystywanych na skalę przemysłową do pozyskiwania olejków aromatycznych i produkcji kosmetyków.
SUROWIEC: liść mięty (folium menthae piperitae)
Zawiera duże ilości olejku miętowego, ponadto liczne flawonoidy (mentozyd, hesperydyna, eriodykcjol, apigenina, luteolina, rutyna), kwas askorbinowy, karoten, witaminę E, betainę, kwas rozmarynowy, kwas kawowy, kwas chloro genowy i do 5% garbników.
DZIAŁANIE
Do najważniejszych substancji czynnych zawartych w liściach mięty należy olejek miętowy obfitujący w mentol - związek o silnych właściwościach antyseptycznych. Działa hamująco na bakterie, łagodzi dolegliwości gastryczne takie jak kolka i wzdęcia, rozluźnia mięśnie gładkie jelit. Usprawnia procesy trawienne przez zwiększenia wydzielania żółci i soków żołądkowych, przyspiesza przemianę materii. Wykazuje również korzystny wpływ na organizm w przypadku przeziębień i infekcji bakteryjnych - działa napotnie, łagodzi kaszel i ból gardła. Ze względu na właściwości aromatyczne i ściągające udrażnia drogi oddechowe w przypadku kataru i zmniejsza ilość produkowanej wydzieliny. Wyciągi z mięty stosowane zewnętrznie stanowią skuteczny środek przeciwbólowy i orzeźwiający.
ZASTOSOWANIE
W postaci doustnej stosuje się w objawowym leczeniu zaburzeń trawienia takich jak: niestrawność, wzdęcia, bóle kurczowe żołądka, kolka jelitowa, brak łaknienia i choroby wątroby, polecana jest również przy zaburzeniach wydzielania żółci i skurczach odźwiernika. Miętę uznaje się za skuteczny środek przeciwwymiotny i ograniczający nudności. Zewnętrznie zaleca się jej stosowanie do łagodzenia bólów mięśniowych i nerwobólów, jak również jako składnik inhalacji w przypadku nieżytu górnych dróg oddechowych, do ograniczania kaszlu, kataru i pozostałych objawów przeziębienia. Może być również wykorzystana do aromaterapii jako zapach orzeźwiający, przywracający energię i znoszący objawy senności, a także łagodzący migreny. Jednocześnie mięta działa relaksująco i odprężająco, koi nerwy i znosi nadmierne napięcie nerwowe.
Świeże i suszone liście mięty pieprzowej znalazły także szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym. Mięta to doskonały środek orzeźwiający, dodana do letnich napojów i herbat działa odżywczo i chłodząco. Doskonale nadaje się do wykorzystania jako aromatyczny dodatek do sałatek, sosów, dipów i produktów nabiałowych, w szczególności twarogu i zapiekanego, żółtego sera. Wzbogaca smak młodych warzyw gotowanych (groszku, ziemniaków), jak również mięs i pieczeni. Podana w towarzystwie tłustych, ciężkostrawnych potraw ułatwia i przyspiesza ich trawienie. Idealna do aromatyzacji alkoholi, syropów i likierów.
PRZECIWWSKAZANIA
Ze względu na brak odpowiednich badań tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią. Niekiedy mogą wystąpić reakcje alergiczne. Preparaty zawierające liść mięty pieprzowej mogą nasilać zgagę. Zbyt długie i nadmierne zażywanie mięty może spowodować zakłócenia snu i bezsenność. Olejku z zawartością mentolu z liści mięty nie należy stosować u niemowląt ze względu na możliwość podrażnienia dróg oddechowych i spowodowania skurczu oskrzeli (w tym przypadku miętę należy zastąpić rumiankiem).
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Napar
1 łyżeczkę liści mięty pieprzowej zalać 200 ml wrzącej wody. Zaparzać pod przykryciem przez 15 minut. Odcedzić - pić jako środek ułatwiający trawienie, znoszący kolkę, przeciwbólowy i kojąco-orzeźwiający. Doskonale komponuje się z listkami cytryny i owocem limonki.
Olejek
50 liści mięty pieprzowej skropić spirytusem (ok. 70%) i wymieszać z 300 ml lekko podgrzanej oliwy z oliwek tłoczonej na zimno. Pozostawić do naciągnięcia na 30 dni. Codziennie potrząsać. Po upływie miesiąca przefiltrować. Używać jako środek przeciwbólowy, do nacierania obolałych części ciała, jako składnik kompresów i okładów.
Nalewka
50 g liści mięty pieprzowej zalać 150 ml spirytusu 70%. Pozostawić do maceracji na 14 dni w ciemnym i suchym miejscu. Po upływie dwóch tygodni odfiltrować. Pić po 3 ml dziennie (łyżeczka do herbaty) 1-3 x dziennie jako środek żółciopędny, łagodzący wzdęcia i kolki, przyspieszający trawienie.
Mieszanki ziołowe
Orzeźwiająca
50 g liści mięty wymieszać z 25 g trawy cytrynowej i 25 g tartej skórki z cytryny. 1 łyżeczkę mieszanki zalać 200 ml wrzącej wody i pozostawić do zaparzenia pod przykryciem na 15 minut. Przecedzić. Można do smaku posłodzić miodem. Spożywać jako napój orzeźwiający. Po schłodzeniu w lodówce to doskonały środek chłodzący.
Na poprawę trawienia
50 g liści mięty wymieszać z 50 g liści bobrka, 100 g piołunu, 100 g ziela drapacza, 50 g kłącza tataraku, 50 g owoców gorzkiej pomarańczy, 50 g kory dębu i 50 g kory cynamonu. 1 łyżeczkę mieszanki zalać 200 ml wrzącej wody, zaparzać pod przykryciem 15 minut, po czym odcedzić. Pić po schłodzeniu 2-3 razy dziennie na poprawę przemiany materii, przy niestrawności, biegunkach i niedoczynności wątroby i jelit.
Na wzdęcia
50 g liści mięty wymieszać z 50 g kwiatów rumianku, 70 g owoców kminku, 35 g kłącza tataraku i 25 g kłącza kozłka. 1 łyżeczkę mieszanki zalać 200 ml wrzącej wody, zaparzać pod przykryciem 15 minut, po czym odcedzić. Pić po schłodzeniu 2-3 razy dziennie jako środek na przewlekłe wzdęcia.
Dane techniczne
Nazwa polska | Mięta pieprzowa |
Nazwa łacińska | mentha piperita |
Skład | 100% mięty |
Rodzaj surowca | liść |
Postać | cięty |
Frakcja | 0,3-0,8 cm |
Wskazania | nudności, nieżyt żołądkowy, zaburzenia trawienia |
Do użytku | wewnętrznego i zewnętrznego |
Zbiór | z upraw konwencjonalnych / ze stanu naturalnego |
Miejsce pochodzenia | Podlasie |
Kraj pochodzenia | Polska |
Podmiot odpowiedzialny | Aromatika Adam Iwańczuk |