MYDLNICA KORZEŃ

MYDLNICA LEKARSKA korzeń
(Saponaria officinalis)

ang. common soapwort, bouncing-bet;
hiszp.  jabonera;
niem. Gewöhnliche Seifenkrautl;
fran.  saponaire officinale;
ros.  Мыльня́нка лека́рственная;


Mydlnica lekarska jest wieloletnią rośliną z rodziny goździkowatych. W Polsce dość pospolita (występuje przede wszystkim na obszarach nizinnych), na świecie również należy do gatunków mocno rozpowszechnionych. Porasta przydroża, zbocza, miedze i świetliste zarośla, zdecydowanie preferując gleby żwirowe. Używana była w przeszłości jako środek czyszczący w zastępstwie mydła, a odwary przygotowane z jej korzeni wykorzystywano również przemysłowo do czyszczenia wełny, tkanin naturalnych, a nawet blachy. Obecnie bywa uprawiana jako bylina ozdobna w przydomowych ogródkach ze względu na bardzo ładne kwiaty.


SUROWIEC: korzeń mydlnicy (radix saponariae)

Zawiera ok. 5% saponin, glikozydy, węglowodany i sole mineralne. Ponadto żywice i niewielkie ilości olejków lotnych.


DZIAŁANIE

Mydlnica wykazuje działanie wykrztuśne, żółciopędne i pobudzające działanie trzustki. Pomaga zmniejszyć poziom cholesterolu we krwi i ułatwia wchłanianie przez organizm różnego rodzaju związków trudno przyswajalnych. Niestety charakteryzuje się dość przykrym smakiem. Od stuleci wykorzystywana była również zewnętrznie. W postaci okładów lub wywarów (do przemywania) okazuje się pomocna w leczeniu wyprysków skórnych, łuszczycy i egzemy oraz czyraków powstających na tle bakteryjnym. Spożyta w nadmiernych ilościach ma działanie drażniące i toksyczne, dlatego należy ściśle przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania.


ZASTOSOWANIE

Mydlnica lekarska przyjmowana doustnie pobudza odruch kaszlowy i zwiększa produkcję śluzu w przewodach oddechowych. To czyni ją przydatną w ostrych i przewlekłych nieżytach dróg oddechowych (zapalenie tchawicy, oskrzeli, suchy kaszel ze skąpą i gęstą wydzieliną, trudności w odkrztuszaniu). Wspomagająco zalecana jest w astmie oskrzelowej i pylicy. Pomocniczo w niektórych chorobach na tle zaburzeń przemiany materii: np. w chorobie gośćcowej, skazie moczanowej, kamicy moczowej i żółciowej, dermatozach (np. w trądziku, opryszczce, egzemie). Zewnętrznie: do okładów przy egzemach oraz chorobach skóry, przebiegających ze świądem. Wykorzystywany jako składnik mieszanek ziołowych stosowanych w łojotokowym zapaleniu owłosionej skóry głowy, wypadaniu włosów, łupieżu. Mydlnica wykorzystywana jest również w kosmetyce, szczególnie do pielęgnacji cery suchej i wrażliwej.


PRZECIWWSKAZANIA

Ze względu na brak odpowiednich badań tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią. Duże dawki wyciągu z mydlnicy mogą silnie drażnić błony śluzowe żołądka i jelit, wywoływać nudności, wymioty i biegunkę.


SPOSÓB PRZECHOWYWANIA

Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.


PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA

Odwar
10 g suszonego, rozdrobnionego korzenia zalać 200 ml zimnej wody i pozostawić do maceracji na 5-6 godzin. Następnie podgrzać, doprowadzić do wrzenia i gotować na wolnym ogniu przez 10 minut. Pić 3-4 razy dziennie po 100 ml.