Melon - owoc melona - kandyzowany

Melon - owoc melona - kandyzowany
(Cucumis Melo fructus)

ang. melon;
hiszp. el melón;
niem. Zuckermelone, Melone;
fran. le melon;
ros. дыня;

Melony, których nazwa wywodzi się języka greckiego i oznacza dosł. „miękkie jabłko”, w Europie uprawiane były już w epoce brązu, głównie przez ludy zamieszkujące okolice Morza Śródziemnego. Na przestrzeni tysiącleci wyhodowano dziesiątki odmian tych owoców, różniących się między sobą kolorem miąższu, soczystością, kształtem oraz barwą i strukturą zewnętrzną skórki, a współcześnie zaliczanych do czterech podstawowych grup: melonów siatkowatych, kantalup, melonów kasaba i melonów zimowych. Wszystkie posiadają zbliżony smak i podobne właściwości, a za ich największą zaletę uznaje się szczególną niskokaloryczność.

   Co to jest melon? Opis rośliny – informacje ogólne

Melony to rośliny wywodzące się z rodziny dyniowatych blisko spokrewnione z… ogórkami (należą to tego samego rodzaju botanicznego). Pierwotne miejsce ich narodzin nie jest znane – prawdopodobnie wywodzą się z centralnej Afryki lub południowo-zachodniej Azji, z terenów zajmowanych współcześnie przez Iran i Indie. Ze względu na ich szybki wzrost, niewielkie wymagania glebowe i odporność na suszę (w tym względzie przewyższają nawet kukurydzę), współcześnie uprawiane są na całym świecie, w szczególności na obszarach o cieplejszym klimacie. Do największych producentów melonów należą obecnie m.in. Chiny, Tajlandia, Turcja i Australia, a w Polsce uprawy również są możliwe, choć zazwyczaj prowadzi się je w tunelach i szklarniach.

   Surowiec kulinarny:

owoc melona (cucumis melo fructus) 100%

Skład

Świeże owoce melona w blisko 90% składają się z wody. Ponadto obecne są w nich węglowodany, białka i nieznaczne ilości tłuszczów. Melony zawierają szereg witamin: witaminę A, C, D i E oraz witaminy z grupy B (głównie ryboflawinę, tiaminę i witaminę B6), jak również makroelementy (fosfor, wapń, magnez, potas i sód) oraz mikroelementy (żelazo miedź, cynk i mangan).W miąższu obecne są znaczne ilości beta karotenu i kwasu asparaginowego.

Właściwości

Barwa miąższu owoców melona może wahać się od intensywnie zielonej, przez białą i lekko żółtą aż do ciemno-pomarańczowej. Smak miąższu dojrzałych owoców jest w większości przypadków słodki (rzadko zawiera nuty kwasowe), choć przez niektóre osoby oceniany jako mdławy, cechuje się delikatnym zapachem właściwym dla melonów i aksamitną konsystencją. Melony w znakomitej większości spożywane są na surowo, lecz można je również suszyć i/lub kandyzować.

 

   Zastosowanie

Melon kandyzowany w gastronomii

Kandyzowane owoce melona to smaczna, słodka przekąska. Wyśmienicie nadają się jako dodatek do ciast, lodów i słodkich deserów jako rodzaj bakalii do ciast. Kolorowe kostki mogą być również wykorzystane jako dekoracyjna posypka do deserów. Kandyzowane owoce można dodawać do mieszanek śniadaniowych typu musli lub spożywać bezpośrednio z jogurtem, można również wykorzystać je do skomponowania własnych smakowych herbat owocowych lub dodać do ulubionych dań w zastępstwie cukru. 

Kandyzowany melon można również wykorzystać jako składnik mięsnych farszów. Wyśmienicie komponuje się z indykiem i kaczką, w szczególności serwowanymi na słodko z jabłkami, brzoskwiniami, syropem daktylowym lub śliwkami.

Melon kandyzowany w ziołolecznictwie

Melon na nadciśnienie

Owoce melona obfitują w potas, który uznawany jest za substancje biorącą aktywny udział w regulacji ciśnienia tętniczego krwi. Regularna suplementacja potasu uznawana jest za czynnik chroniący przed rozwojem nadciśnienia, uznawanego za jedną z najbardziej podstępnych chorób cywilizacyjnych. Jednocześnie beta karoten obecny w miąższu melonów sprzyja skutecznej redukcji złego cholesterolu we krwi i utrzymaniu prawidłowej gospodarki lipidowej, co przekłada się na redukcję ryzyka rozwoju miażdżycy. Z kolei witaminy z grupy B korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego, redukują negatywny wpływ stresu na samopoczucie i ułatwiają spokojne i bezproblemowe zasypianie. 

Melon na wzrok i piękną skórę

Melon, w szczególności miąższ owoców z grupy kantalupa, zawiera znaczne ilości beta karotenu, czyli prowitaminy A biorącej czynny udział w procesach ochrony organizmu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Tym samym okazuje się skuteczny w profilaktyce nowotworów, w szczególności krtani, pęcherza moczowego, jamy ustnej i przełyku. Ponadto prowitamina A przyspiesza opalanie i pozwala dłużej utrzymać ciemny kolor skóry chroniąc ją przed przebarwieniami powodowanymi przez promieniowanie UV, jak również nie dopuszcza do uszkodzeń włókien kolagenowych odpowiedzialnych za młody wygląd ciała. Co więcej, beta karoten wspiera prawidłowe działanie narządu wzroku, zmniejszając ryzyko zapadalności na takie choroby jak zaćma, zespół suchego oka czy zwyrodnienie plamki żółtej. 

Melon dla sportowców

W owocach melona obecna jest cytrulina - aminokwas podwyższający wydajność fizyczną organizmu. Cytrulina zwiększa ilość krwi przepływającej przez mięśnie, dzięki czemu podwyższa próg zmęczenia i ogranicza bóle mięśniowe związane z podejmowanym wysiłkiem. Jednocześnie chroni przed występowaniem bolesnych zakwasów i bierze udział w tzw. cyklu mocznikowym, czyli w procesie usuwania z organizmu szkodliwych metabolitów, ze szczególnych uwzględnieniem amoniaku. Spożywanie owoców melona zalecane jest sportowcom, kulturystom i wszystkim osobom prowadzącym aktywny tryb życia, podejmującym treningi tlenowe i beztlenowe.

   Przeciwwskazania

Kandyzowanych owoców melona nie powinny spożywać osoby chore na cukrzycę. Należy zachować szczególną ostrożność u osób cierpiących na alergie, ponieważ melon może wywoływać reakcje krzyżowe. Najczęściej krzyzowe reakcje alergicznego spożyciu owoców melona obserwuje się u osób uczulonych na pyłki traw, arbuzy i pomarańcze.

Interakcje - działania niepożądane - skutki uboczne

Należy zachować szczególną ostrożność u osób cierpiących na alergie, ponieważ melon może wywoływać reakcje krzyżowe. Najczęściej krzyzowe reakcje alergicznego spożyciu owoców melona obserwuje się u osób uczulonych na pyłki traw, arbuzy i pomarańcze.

   Sposób przechowywania

Zaleca się przechowywanie surowca w przewiewnej, papierowej torebce lub szklanym naczyniu, w miejscu zacienionym, suchym, wolnym od obcych zapachów oraz niedostępnym dla dzieci.

* RWS - Referencyjne Wartości Spożycia przeciętnej osoby dorosłej (8400 kJ/2000 kcal), Możliwe naturalne odchylenia.

   Przepisy

Ciasteczka korzenne z kandyzowanym melonem

2,5 szklanki mąki pszennej
200 g płatków migdałowych
4 łyżki karobu
1/2 łyżeczki mielonych goździków
1/2 łyżeczki mielonego anyżu gwiazdkowego
1 łyżeczka mielonego imbiru
1 łyżeczka mielonego cynamonu
1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
1/2 łyżeczki sody oczyszczonej
szczypta soli
150 g cukru brązowego
5 łyżek miodu
50 g masła
sok z 1 pomarańczy
2 jajka
100 g kandyzowanych owoców melona

Mąkę, karob, przyprawy korzenne, proszek do pieczenia, sodę i sól dokładnie wymieszać. W osobnym naczyniu ubić masło z cukrem i miodem na jednolitą masę, następnie dolać sok z pomarańczy i całe jajka. Ucierać aż do uzyskania gładkiej masy. Dosypać suche, wcześniej wymieszane składniki, dodać płatki migdałowe i kandyzowane owoce melona. Dokładnie wymieszać. Blachę wyłożyć papierem do pieczenia. Na blasze układać kulki wielkości orzech włoskiego uformowane z ciasta. Każdą kulkę delikatnie spłaszczyć. Piec w nagrzanym piekarniku w temp. 180 st.C. przez około 15 minut.