OMAN KORZEŃ

OMAN WIELKI korzeń
(Inula helenium)

ang. Elecampane, horse-heal;
hiszp.  elecampana, enula, helinio;
niem.  Echter Alant;
fran.  grande Aunée;
ros.  Девяси́лвысо́кий;


Oman wielki jest wieloletnią rośliną z rodziny astrowatych wywodzącą się z terenów Azji Środkowej. Pośród innych bylin zdecydowanie wyróżnia się swoimi gabarytami - jego drobne kwiaty o wąskich, żółtych płatkach wznoszą się niekiedy na wysokości przekraczającej 2 metry. Najczęściej w stanie dzikim spotkac je można na łąkach i słonecznych polanach, choć ze względu na imponujące rozmiary oraz majestatyczny wygląd, roślina bywa uprawiana w przydomowych ogródkach kwiatowych jako ozdobna. W ziołolecznictwie od tysięcy lat wykorzystywana jest podziemna część rośliny - bulwiasty korzeń o specyficznym zapachu, wykopywany na jesieni po pierwszych przymrozkach.


SUROWIEC: korzeń omanu (radix inulae)

Oman zawiera do 3,5% olejku eterycznego, fitosterole, do 40% inuliny i sole mineralne. Jest bogatym źródłem inuliny (surowca stosowanego jako dodatek do żywności i w preparatach wspomagających odchudzanie).


DZIAŁANIE

Związki czynne zawarte w korzeniu omanu charakteryzują się działaniem antybakteryjnym, przeciwnowotworowym i przeciwzapalnym. Stosowane zewnętrznie wykazują właściwości przyspieszające gojenie ran, zmniejszające obrzęki i opuchliznę oraz redukujące ryzyko zakażeń (np. w przypadku powierzchownych ran i rozcięć powłoki skórnej). Wykorzystywane wewnętrznie zmniejszają natomiast napięcie mięśni gładkich, rozrzedzają wydzielinę błon śluzowych narządów trawiennych i układu oddechowego, działają wykrztuśnie i łagodnie przeciwbólowo. Hamują rozwój drobnoustrojów (wirusów, bakterii i grzybów) atakujących płuca i oskrzela, pomagają w walce z pasożytami przewodu pokarmowego. Łagodzą bóle brzucha, przeciwdziałają wzdęciom i regulują wypróżnienia. Ponadto pobudzają wydzielanie soków trawiennych i żółci.


ZASTOSOWANIE

Spożywanie naparu z omanu wielkiego zalecane jest w chorobach górnych dróg oddechowych takich jak nieżyt nosa, gardła i krtani, zapalenie oskrzeli, dychawica oskrzelowa i zapalenie płuc. Oman pobudza ruchy rzęsek w drogach oddechowych oraz wzmaga czynności wydzielnicze błon śluzowych gardła i oskrzeli wspomagając usuwanie zalegającej w nich wydzieliny. Zalecany jest także w zaburzeniach trawiennych (ból brzucha, wzdęcia, niedobór soków trawiennych i in.), przede wszystkim tych powstałych na tle bakteryjnym. W lecznictwie ludowym bywa wykorzystywany w zapaleniu nerek i dróg moczowych.  Zalecany bywa jako środek wspomagający w walce z pasożytami przewodu pokarmowego, zaś zewnętrznie – do odstraszania roztoczy, wszy i komarów.


PRZECIWWSKAZANIA

Ze względu na brak odpowiednich badań tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią.


SPOSÓB PRZECHOWYWANIA

Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.


PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA

Odwar
3  łyżeczki korzenia omanu zalać 200 ml chłodnej wody. Doprowadzić do wrzenia, gotować 20 minut pod przykryciem i na wolnym ogniu. Stosować jako środek na pasożyty wewnętrzne (medycyna ludowa zaleca go przeciwko amebom).

Napar
1-2 łyżeczki korzenia omanu zalać 200 ml wrzącej wody. Pozostawić do zaparzenia pod przykryciem na 20 minut, schłodzić. Pić wielokrotnie w ciągu dnia małymi łykami jako środek wykrztuśny w chorobach górnych dróg oddechowych przebiegających z kaszlem. Jeśli służyć ma jako lekarstwo na pasożyty, wypić 1 szklankę dziennie rano na czczo. Można stosować zewnętrznie do okładów w dolegliwościach reumatycznych stawów i przy wysypkach i egzemach skórnych.

Nalewka
50 g korzenia omanu zalać 250 ml alkoholu 40-60%. Odstawić do maceracji na 14 dni. Po upływie dwóch tygodni przefiltrować i zlać do butelek. Pić 1-2 razy dziennie po ok. 15 kropli rozcieńczonych w 100 ml wody.


Mieszanki ziołowe

Na pasożyty przewodu pokarmowego
50 g korzenia omanu wymieszać z 50 g kłącza imbiru, 50 g rozmarynku i 50 g ziela tymianku. 1 łyżeczkę mieszanki zalać 250 ml wody. Doprowadzić do wrzenia, po czym zestawić z ognia i pozostawić do zaparzenia pod przykryciem na 30 minut. Odcedzić. Pić co najmniej 1 szklankę dziennie na każde 25 kg masy ciała (najlepiej na czczo).

Na wysypkę alergiczną
10 g korzenia omanu wymieszać z 10 g kłącza perzu, 20 g kwiatów nagietka, 20 g korzenia wilżyny i 40 g kory wierzby. 1 łyżkę mieszanki zalać 200 ml chłodnej wody, zagotować, po czym zestawić z ognia i zaparzać pod przykryciem przez 5 minut. Odcedzić. Pić 2 x dziennie po 1 szklance.

Na choroby płucne
50 g korzenia omanu wymieszać z 50 g kwiatu rumianku, 50 g ziela tymianku i 20 g kwiatów dziewanny. 1-2 łyżeczki mieszanki zalać 200 ml wrzącej wody. Pozostawić do zaparzenia pod przykryciem przez 20 minut, po czym odcedzić. Schłodzić. Pić 1-2 szklanki dziennie małymi łykami w ciągu dnia dla rozrzedzenia śluzu zalegającego w górnym odcinku dróg oddechowych, dla ułatwienia odkrztuszania i udrożnienia oskrzeli.

Dawny pektosol
60 g korzenia omanu wymieszać z 40 g porostu islandzkiego (tarczownicy), 40 g ziela hyzopu, 40 g ziela macierzanki i 20 g korzenia mydlnicy. 1-2 łyżeczki mieszanki zalać 200 ml wrzącej wody. Pozostawić do zaparzenia pod przykryciem przez 20 minut, po czym odcedzić. Schłodzić. Pić 1-2 szklanki dziennie małymi łykami w ciągu dnia dla rozrzedzenia śluzu zalegającego w górnym odcinku dróg oddechowych, dla ułatwienia odkrztuszania i udrożnienia oskrzeli.