ORZECHY ZIEMNE PRAŻONE BEZ SOLI

ORZECHY ZIEMNE prażone bez soli
(Arachis hypogaea)

ang. roasted peanuts witout salt;
hiszp. cacahuetes tostados sin sal;
niem. geröstete Erdnüsse ohne Salz;
fran. arachides rôties sans sel;
ros. жареный арахис без соли;


Fistaszki są owocem roślin strączkowej o nazwie orzacha podziemna. W odróżnieniu od innych orzechów dojrzewają nie na drzewach, lecz pod ziemią, na głębokości ok. 5-8 cm, zamknięte w szczelnych strąkach, a swoją nazwę zawdzięczają kształtom i smakowi przywodzącym na myśl klasyczne orzechy. Wywodzą się z Brazylii, jednak współcześnie nie występują już w stanie dzikim, a jedynie w uprawie. Można je spożywać zarówno w formie świeżej jako warzywo, jak i po przetworzeniu. Fistaszki wykorzystywane są do produkcji m.in. masła orzechowego i oleju arachidowego, zaś prażone i solone (lub z dodatkiem pikantnych przypraw lub karmelu) stanowią popularną i cenioną przekąskę.


SUROWIEC: orzech ziemny (arachis)

Fistaszki obfitują w białko (zawartość białka w orzechach arachidowych przekracza poziom tej substancji obecny w innych roślinach strączkowych, np. fasoli lub soczewicy), kwasy tłuszczowe, węglowodany i błonnik. Dostarczają argininy, witaminę E i witaminy z grupy B, ponadto liczne mikro- i makroelementy, m.in. potas, sód, wapń, żelazo, magnez, fosfor i cynk.


DZIAŁANIE

Prażone orzechy ziemne zaliczane są do tzw. zdrowych przekąsek. Mimo stosunkowo wysokiej zawartości tłuszczu nie powodują tycia, natomiast zawarte w nich substancje pomagają zmniejszyć poziom tzw. „złego” cholesterolu we krwi, co czyni je cennym składnikiem diety u osób cierpiących na miażdżycę. Substancje czynne zawarte w arachidach wspierają utrzymanie prawidłowych wartości cukru we krwi, ułatwiają koncentrację i poprawiają zdolności poznawcze. Powodują poszerzanie naczyń krwionośnych, co sprzyja utrzymaniu sprawności seksualnej u mężczyzn. Dzięki zawartości witamin z grupy B fistaszki zalecane są również w stanach podwyższonego napięcia nerwowego, ponieważ łagodzą dolegliwości ze strony układu nerwowego, koją stres i ułatwiają zasypianie.


ZASTOSOWANIE W ZIOŁOLECZNICTWIE

Regularne spożywanie ograniczonych ilości orzechów arachidowych zalecane jest osobom podatnym na negatywny wpływ sytuacji stresowych, żyjącym w ciągłym napięciu oraz cierpiącym na bezsenność lub depresję. Ze względu na obecność znacznych ilości białka fistaszki wspomagają rozbudowę tkanki mięśniowej, w związku z czym mogą być wykorzystane jako suplement diety przez kulturystów oraz rekonwalescentów regenerujących organizm po ciężkich chorobach i zabiegach chirurgicznych. Wspierają w walce z miażdżycą i cukrzycą oraz dolegliwościami ze strony układu krążenia. Arachidy zaleca się również włączyć do diety osób starszych, ponieważ wzmagają koncentrację i pamięć, oraz diety uczniów i studentów, ponieważ ułatwiają naukę.

Prażone orzechy arachidowe można spożywać jako samodzielną przekąskę, można je również wykorzystywać do przygotowania mieszanek bakaliowych dodawanych do ciast, tortów i słodkich deserów. Po rozdrobnieniu tworzą smaczną posypkę dekoracyjną, a po wymieszaniu z płatkami śniadaniowymi - pyszne musli orzechowe. Ze względu na brak dodatku soli można je doprawiać do smaku cukrem, miodem, karmelem, czekoladą, jak również pikantnymi przyprawami (np. papryką chili) 

PRZECIWWSKAZANIA

Orzechy arachidowe należą do bardzo silnych alergenów. Ich spożywanie przez osoby uczulone na orzechy ziemne może spowodować wstrząs anafilaktyczny stanowiący bezpośrednie zagrożenie życia. Nie zaleca się spożywania fistaszków w przypadku zmiany ich typowych właściwości smakowych i zapachowych, gdyż może to oznaczać obecność alfatoksyn szkodliwych dla wątroby.

SPOSÓB PRZECHOWYWANIA

Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci. 

* RWS - Referencyjne Wartości Spożycia przeciętnej osoby dorosłej (8400 kJ/2000 kcal)

PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA

Domowa nalewka arachidowa

20 g orzechów ziemnych
2 goździki,
10 g mielonego cynamonu,
skórka z 2 mandarynek
syrop cukrowy (0,25 l wody i 0,25 kg cukru)
1 litr spirytusu 70%

Orzechy drobno posiekać, wrzucić do słoja i zalać alkoholem o stężeniu 70%. Pozostawić do maceracji w widnym i ciepłym miejscu na co najmniej 30 dni. Co dwa dni intensywnie wstrząsać. Po upływie miesiąca przefiltrować i wyrzucić orzechy, a do nalewki dodać przyprawy i skórkę z mandarynek, w miarę możliwości pozbawioną białego albedo. Szczelnie zamknąć i macerować przez tydzień. Następnie ponownie przefiltrować i połączyć z gorącym syropem cukrowym. Ponownie przefiltrować i rozlać do butelek. Pozostawić do dojrzenia przez 6 miesięcy.