PAPRYKA ZIELONA PŁATEK

PAPRYKA ZIELONA w płatkach
(Capsicum)

ang. pepper;
hiszp. ají, chile, guindilla, pimiento;
niem. Paprika;
fran. piments;
ros. Стручковый перец;


Nazywana również pieprzowcem należy do rodziny psiankowatych i wywodzi się z Ameryki Południowej, a jej najbardziej rozpowszechnionym na świecie przedstawicielem jest gatunek papryki rocznej (Capsicum annuum). Do Europy przybyła wraz z hiszpańskimi konkwistadorami, którzy odkrycie nowej, bardzo ostrej w smaku przyprawy, ponadto zdolnej zastąpić drogi i trudny do pozyskania pieprz, uznali za jedno z najcenniejszych odkryć dokonanych na Nowym Lądzie. Obecnie papryka to jedno z najchętniej uprawianych warzyw. Na przestrzeni wieków wyselekcjonowano odmiany przyprawowe, wyróżniające się intensywnym aromatem i wysoką zawartością kapsaicyny (związku czynnego odpowiedzialnego za ostry smak) oraz warzywne, o grubych, mięsistych ściankach i wysokiej zawartości soku.

SKALA OSTROŚCI: ,,,,,


SUROWIEC: owoc papryki (fructus capsici)

Obfituje w witaminę C (ma jej najwięcej ze wszystkich warzyw i zarazem kilkukrotnie więcej niż cytryny), witaminy E, K i z grypy B, liczne mikroelementy (m.in. potas, wapń, magnez i fosfor) oraz beta-karoten (najwięcej w owocach o intensywnie czerwonej barwie). Papryka zawiera również kapsaicynę (w najostrzejszych odmianach nawet do 1,9%), cukry i kartenoidy.


DZIAŁANIE

Owoce pieprzowca, szczególnie odmian zawierających wysokie stężenie kapsaicyny, działają drażniąco na skórę i błony śluzowe, pobudzająco na układ nerwowy, przyspieszają krążenie i oddech (zwiększając wentylację płuc) oraz moczopędnie i napotnie. Wzmacniają uszczelniają naczynia krwionośne, zwiększają odporność organizmu i wzmagają popęd płciowy. Kapsaicyna, w dużych stężeniach trująca, w mniejszych działa bakteriostatycznie, rozgrzewająco i przeciwbólowo. Pobudza przemianę materii zwiększając produkcję soków trawiennych. Jednocześnie potwierdzono jej właściwości przeciwnowotworowe oraz korzystny wpływ u chorych cierpiących na raka prostaty i trzustki.


ZASTOSOWANIE W GASTRONOMII

Papryka jest jedną z podstawowych przypraw wykorzystywanych w kuchni węgierskiej, hiszpańskiej, tureckiej, meksykańskiej i marokańskiej. Dodaje aromatu gulaszom, daniom z ryb i drobiu. Wykorzystywana jest jako składnik mieszanek przyprawowych (np. curry) oraz naturalnych barwników stosowanych w kuchni. Możną ją dodawać do zup, warzyw, sałatek i serów, potraw z jaj czy zwykłych kanapek.


ZASTOSOWANIE W ZIOŁOLECZNICTWIE

Paprykę stosować można zewnętrznie jako środek rozgrzewający, miejscowo przeciwbólowy, przyspieszający krążenie i jednocześnie redukujący obrzęki i wysięki. Najczęściej dostępna jest w formie gotowych preparatów (np. w maściach z zawartością kapsaicyny), choć można ją również stosować w formie naturalnej (nieprzetworzonej) sproszkowanej. Odmiany ostre zalecane są w zmniejszonym popędzie płciowym, dla zwiększenia libido i intensywności odczuwania bodźców. Także jako środek wspomagający trawienie i przyspieszający spalanie tłuszczów u osób na diecie odchudzającej oraz w przypadkach zwiększonego zapotrzebowania na witaminę C i dla zwiększenia odporności organizmu.


PRZECIWWSKAZANIA

Ze względu na działanie drażniące nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią, jak również dzieciom poniżej 12 roku życia. Ograniczenie spożycia zaleca się osobom cierpiącym na podrażnienie błon śluzowych układu trawiennego, nieżyt żołądka i wrzody. Spożywanie nadmiernych ilości papryki może powodować podrażnienie przewodu pokarmowego, częściowe upośledzenie czynności nerek i wywoływać reakcje alergiczne.


SPOSÓB PRZECHOWYWANIA

Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.


PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA

Burrito z zieloną papryką

4 tortille razowe
200 g mięsa mielonego (wieprzowe lub wołowe)
50 g zielonej papryki w płatkach
1 świeża papryka czerwona
1 czerwona cebula
1 puszka pomidorów bez skórki
1 puszka czerwonej fasoli
papryka słodka mielona,
pieprz cayenne,
kmin rzymski mielony,
oregano,
sól, pieprz, olej

Na patelni podgrzać olej, dodać mielone mięso i dokładnie obsmażyć ze wszystkich stron. Dodać płatki zielonej papryki, pokrojoną paprykę czerwoną i drobno posiekaną cebulę. Doprawić do smaku przyprawami: mpapryką słodką mieloną, pieprzem cayenne i odrobiną kminu rzymskiego. Dusić przez kwadrans. Następnie dodać pokrojone pomidory z puszki, oregano, sól i pieprz. Dusić przez kolejny kwadrans, aż ilość sosu zredukuje się, a warzywa staną mię miękkie. Na koniec dodać fasolę z puszku. Tak przygotowane nadzienie nakładać na tortille składając je w koperty. Gotowe zapiec w piekarniku. Podawać z kwaśną śmietaną (z dodatkiem soku i limonki i pieprzu cayenne) oraz tartym żółtym serem ze szczypiorkiem.