QUINOA / KOMOSA RYŻOWA BIAŁA

QUINOA / KOMOSA RYŻOWA biała
(Chenopodium quinoa)

ang. quinna, goosefoot;
hiszp. quinua, quinoa;
niem. Inkareis, Reismelde, Inkakorn, Reisspinat;
fran. quinoa;
ros. Ки́ноа;


Naturalnym obszarem występowania komosy ryżowej są wyżynne i górskie rejony Chile, Peru i Boliwii. Roślina ta porasta obszary znajdujące się na wysokości 2500-4000 m n.p.m. i zaliczana jest do tzw. pseudozbóż. Oznacza to, że znajduje zastosowanie podobne do tego, jak pszenica czy zboże, jednak gatunkowo najbliżej spokrewniona jest ze szpinakiem i boćwiną. Zamiast liści spożywa się bowiem ich nasiona, obfitujące w skrobię i pełnowartościowe białka, które pozwalają wyeliminować z diety produkty glutenowe. Z tego powodu quinoa, gotowane jak kasza, polecane są przede wszystkim osobom cierpiącym na problemy z przewodem pokarmowym oraz pozostające na diecie bezglutenowej.


SUROWIEC: nasiona komosy (Plantaginis folium)

Zwierają dużo białek i osiem najpopularniejszych aminokwasów (w tym lizynę), jak również mikroelementów, takich jak mangan, magnez, wapń, żelazo, miedź i fosfor. Ponadto obfitują w witaminę E oraz kwasy tłuszczowe z grupy omega-3. 


DZIAŁANIE

Spożywanie komosy ryżowej zalecane jest osobom cierpiącym na choroby układu pokarmowego, celiakię, kłopoty z wchłanianiem jelitowym oraz na diecie bezglutenowej. Dzięki wysokiej zawartości mikroelementów łagodzą migreny i związane z nimi dolegliwości (m.in. nudności, nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne), ułatwiają walkę z cukrzycą oraz arteriosklerozą. Papka z namoczonych nasiona quinoa w tradycyjnej medycynie andyjskiej wykorzystywana była do przemywania ropni, wrzodów i trudno gojących się ran skóry, hamowania krwotoków oraz zmniejszania obrzęków powstałych w efekcie złamań i zwichnięć. Nałożona do twarz wygładzała cerę i wspomagała pozbycie się trądziku.


ZASTOSOWANIE

Quinoa doskonale sprawdza się w kuchni w zastępstwie kasz i ryżu. Może być dodatkiem do dań mięsnych, takich jak gulasz, jak również, po połączeniu z warzywami, składnikiem sycących sałatek zastępujących główne danie. Przygotowana na słodko, z bakaliami i orzechami z powodzeniem zastępuje deser lub pożywne śniadanie (płatki z mlekiem). Komosę ryżową można mielić, a z otrzymanej mąki przygotowywać makaron, kluski oraz ciasta i inne słodkie wypieki.

Przed gotowaniem nasiona komosy ryżowej należy dokładnie i obficie opłukać zimną wodą, co pozwala pozbyć się saponin pokrywających ziarno i nadających produktowi charakterystycznej goryczy. Quinoa przygotowuje się zalewając 1 część nasion 2 częściami zimnej wody, a po doprowadzeniu do wrzenia gotując na wolnym ogniu przez około 15 minut, aż do wchłonięcia całej wody. Produkt gotowy do spożycia jest lekko przezroczysty, wyraźnie uwidocznionymi białymi kiełkami .


PRZECIWWSKAZANIA

Ze względu na brak odpowiednich badań tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią.


SPOSÓB PRZECHOWYWANIA

Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.

* RWS - Referencyjne Wartości Spożycia przeciętnej osoby dorosłej (8400 kJ/2000 kcal). 
Możliwe naturalne odchylenia.

PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA

Quinoa ze szpinakiem i pesto

1/2 szklanki nasion komosy ryżowej
1 szklanka bulionu
100 g świeżego szpinaku
2 łyżeczki zielonego Pesto
1/2 łyżeczki soku z cytryny
30 g parmezanu lub tartego, żółtego sera

Nasiona quinoa bardzo dokładnie opłukać pod silnym strumieniem zimnej wody. Zalać bulionem i doprowadzić do wrzenia. Gotować pod przykryciem przez około 10-12 minut. Dodać szpinak i dusić jeszcze ok. 5 minut, aż komosa się dogotuje, a liście szpinaku zmiękną. Następnie wymieszać z Pesto i skropić sokiem z cytryny. Po przełożeniu na talerz posypać parmezanem lub innym tartym żółtym serem.


Sałatka z quinoa

1/2 szklanki nasion komosy ryżowej
1 szklanka bulionu
3 cebule dymki
3 ząbki czosnku
1 puszka czerwonej fasoli
1 puszka konserwowanej kukurydzy
2 gałązki kolendry
2 łyżeczki soku z cytryny
1/2 łyżeczki pieprzu kajeńskiego
sól, olej

Nasiona quinoa bardzo dokładnie opłukać pod silnym strumieniem zimnej wody. Cebulę i kolendrę posiekać, czosnek pokroić na małe kawałki, kukurydzę i fasolę odsączyć.  W rondelku rozgrzać niewielką ilość oleju, na którym ostrożnie podsmażyć czosnek (uważając, aby się nie przypalił), a następnie zeszklić cebulę. Dodać komosę ryżową i zalać bulionem. Gotować około 15-20 minut, aż nasiona będą zupełnie miękkie. Dodać kukurydzę, fasolę i doprawić do smaku pieprzem kajeńskim i solą. Po przełożeniu na talerz pokropić sokiem z cytryny i oprószyć czarnym pieprzem do smaku, po czym posypać świeżo posiekaną kolendrą.

Quinoa doskonale sprawdza się w kuchni w zastępstwie kasz i ryżu. Może być dodatkiem do dań mięsnych, takich jak gulasz, jak również, po połączeniu z warzywami, składnikiem sycących sałatek zastępujących główne danie. Przygotowana na słodko, z bakaliami i orzechami z powodzeniem zastępuje deser lub pożywne śniadanie (płatki z mlekiem). Komosę ryżową można mielić, a z otrzymanej mąki przygotowywać makaron, kluski oraz ciasta i inne słodkie wypieki.

Przed gotowaniem nasiona komosy ryżowej należy dokładnie i obficie opłukać zimną wodą, co pozwala pozbyć się saponin pokrywających ziarno i nadających produktowi charakterystycznej goryczy. Quinoa przygotowuje się zalewając 1 część nasion 2 częściami zimnej wody, a po doprowadzeniu do wrzenia gotując na wolnym ogniu przez około 15 minut, aż do wchłonięcia całej wody. Produkt gotowy do spożycia jest lekko przezroczysty, wyraźnie uwidocznionymi białymi kiełkami