WERBENA CYTRYNOWA / LIPPIA TRÓJLISTNA
(Aloysia citrodora)
ang. lemon werbena, lemon beebrush;
hiszp. cedrón, hierba luisa, verbena de Indias;
niem. Zitronenstrauch, Zitronenduftstrauch, Zitronenverbene;
fran. verveine odorante, verveine citronnelle ou verveine du Pérou;
ros. Алоизиятрёхлистная, Лимoннаявербeна;
Lippia trójlistna należy do roślin z rodziny werbenowatych, wywodzących się z terenów Ameryki Południowej charakteryzujących się ciepłym i łagodnym klimatem. W naturalnym środowisku spotkać ją można w Argentynie, Chile i Peru, skąd w XVII w., wraz z hiszpańskimi konkwistadorami, przywędrowała do Europy. Ze względu na elegancki wygląd (tworzy gęste krzewy o wysokości dochodzącej nawet do 7 m) i delikatne, białe lub fioletowe kwiatostany zebrane w wiechy, uprawiana jest przede wszystkim jako krzew ozdobny, który, prócz walorów wizualnych, roztacza wokół siebie przyjemny, cytrusowy zapach. W przeszłości młode liście werbeny trójlistnej wykorzystywano jako surowiec do ekstrakcji olejków eterycznych stanowiących składnik perfum, używano ich również w formie ziół do aromatyzacji potraw mięsnych oraz do przygotowania orzeźwiających deserów. Współcześnie lippia bywa ceniona jako składnik herbat ziołowych o działaniu silnie kojącym i relaksującym, stanowiąc naturalne dopełnienie tradycyjnych, europejskich ziół uspokajających.
SUROWIEC: liść werbeny (holium aloysiae citidorae)
Surowiec zawiera glikozydy (witeksynę i izowiteksynę), flawonoidy, ligany, seskwiterpeny oraz triterpeny i fenolokwasy . Za charakterystyczny, cytrynowy zapach odpowiedzialne są olejki eteryczne, wśród których przeważają cytral, nerol i geraniol.
DZIAŁANIE
Młode liście lippi trójlistnej działają przede wszystkim kojąco i relaksująco, podobnie jak melisa i kozłek lekarski. Dzięki cytrynowemu aromatowi koją zmysły, uspokajają nerwy i wykazują delikatne właściwości nasenne. Pomagają w wyciszeniu się i koncentracji, przeciwdziałają pojawianiu się stanów depresyjnych i redukują stres. Łagodzą bóle głowy o podłożu migrenowym oraz bóle mięśni na tle nerwowym, zmniejszają ryzyko wystąpienia częstoskórczu i chronią serce. Jednocześnie werbena cytrynowa działa rozluźniająco i rozkurczowo na mięśnie gładkie. Zapobiega skurczom żołądka i jelit, stymuluje prawidłową pracę układu trawiennego i wspomaga metabolizm. Zapobiega przykremu zapachowi z ust. Osłania i regeneruje komórki, przy okazji chroniąc je przed niekorzystnym wpływem bakterii (w tym gronkowcem złocistym), wirusów i grzybów, ze szczególnym uwzględnieniem drożdżaków z gatunku Candida albicans. Wykazuje właściwości tonizujące, przeciwzapalne i neutralizujące negatywny wpływ wolnych rodników na organizm.
ZASTOSOWANIE W ZIOŁOLECZNICTWIE
Spożywanie naparów z liści werbeny trójlistnej zalecane jest osobom narażonym na silny stres, działającym w warunkach wzmożonej presji środowiska oraz posiadającym skłonności do doświadczania stanów depresyjnych. Wskazaniem do przyjmowania lipii jest również ogólne wycieńczenie organizmu, okres rehabilitacji po długotrwałych i wyczerpujących chorobach, podatność na przeziębienia i zakażenia wirusowe. Werbena cytrynowa wspomaga walkę z bakteriami i umożliwia przezwyciężenie licznych infekcji grzybiczych. Zalecana jest w halitozie,przy migrenach, bólach głowy i zatok oraz przy bezsenności. Pomaga przy zastojach żółci, nieprawidłowej pracy wątroby oraz łagodzi zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
ZASTOSOWANIE KULINARNE
Liście werbeny cytrynowej można z powodzeniem wykorzystać kulinarnie jako rodzaj odświeżającej przyprawy o silnie cytrusowej nucie. Doskonale nadają się do aromatyzacji wszelkiego rodzaju potraw warzywnych, sałatek, surówek oraz zup. Dodają orzeźwiającej nuty rybom, daniom bazującym na owocach morza oraz zawierającym ciężkostrawne, pieczone lub smażone mięso. Doskonale sprawdza się jako składnik sosów, warzywnych marynat czy dań wegańskich. Ponadto rozdrobnione liście lippi mogą być wykorzystane do doprawiania lodów, słodkich kremów i deserów oraz dżemów i domowych konfitur. Werbenę cytrynową można używać do przygotowania tradycyjnych, ziołowych naparów, które spożywane przed snem ułatwiają zasypianie i działają relaksująco.
PRZECIWWSKAZANIA
Ciąża – ze względu na możliwość pobudzenia ruchów skurczowych macicy.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Odwar
1 łyżeczkę liści werbeny cytrynowej zalać 200 ml chłodnej wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować na wolnym ogniu przez 10 minut. Pozostawić do zaparzenia pod przykryciem na kolejne 15 minut, przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie po 100 ml.
Napar
1 łyżeczkę liści werbeny cytrynowej zalać 200 ml wrzącej wody. Pozostawić do zaparzenia pod przykryciem przez 30 minut, przecedzić. Pić 3-4 razy dziennie po 100 ml.
Nalewka
50 g liści werbeny cytrynowej zalać 0,5 litra alkoholu o mocy 40-50%. Dodać 200 g cukru trzcinowego, dokładnie wymieszać. Pozostawić do wytrawienia w chłodnym i ciemnym miejscu na 14 dni. Po upływie dwóch tygodni odfiltrować i zlać do butelki. Zażywać 4 -6 x dziennie po 5 ml w stanach wzmożonego napięcia nerwowego, dla złagodzenia stresu i złagodzenia myśli depresyjnych.
Kurczak z werbeną i młodą cebulką na winie
1 kurczak
1 pęczek młodej cebulki
2 twarde gruszki
100 ml słodkiego wina
10 g suszonych liści werbeny
1 skórka ze świeżej cytryny
kilka ziaren ziela angielskiego
sól himalajska gruboziarnista
masło do natłuszczenia naczynia żaroodpornego
Tuszę z kurczaka dokładnie umyć pod strumieniem zimnej wody i osuszyć papierowym ręcznikiem. Ostrym nożem w kilku miejscach naciąć skórę oblekającą mięso i włożyć pod nią pokruszone wcześniej liście werbeny. Następnie całą tuszkę polać połową wina i natrzeć solą gruboziarnistą, a na koniec posypać drobno startą skórką z cytryny. Odstawić w chłodne miejsce na co najmniej 60 minut. Naczynie żaroodporne natłuścić, ułożyć tuszkę kurczaka i podlać mięso pozostałym winem. Wstawić do piekarnika i zapiekać 30 minut w temperaturze 200 st.C. Następnie wyjąć naczynie, odwrócić kurczaka i ponownie wstawić do piekarnika, tym razem na 20 minut. Tuż przed upływem tego czasu gruszki obrać i wydrążyć gniazda nasienne, pokroić w ósemki, a młode cebulki obrać i pozostawić w całości. Ponownie wyjąc kurczaka, obrócić mięso i obłożyć pieczeń kawałkami gruszek i cebulką. Piec jeszcze 15-20 minut.
Kategorie produktów
