WIESIOŁEK DWULETNI
(Oenothera biennis)
ang. common evening-primrose, evening star, sun drop;
hiszp. la onagra;
niem. Gemeine Nachtkerze; Gewöhnliche Nachtkerze;
fran. L'Onagre bisannuelle;
ros. oслинник двулетний, или Энотера двулетняя;
Wiesiołek dwuletni, zwany również czerwonołodygowym lub pachnącym, to imponujących rozmiarów roślina dwuletnia zawleczona do Polski około XVII w. z Ameryki Północnej. W przeszłości wykorzystywano ją do dekoracji ogrodów ze względu na jej ozdobne, żółte kwiaty, osadzone na strzelistej łodydze o wysokości dochodzącej do 1,5 m. i otwierające się dopiero o zmierzchu. Jednak z upływem lat wiesiołek, wykazując znaczne zdolności adaptacyjne, zdziczał i rozprzestrzenił się zasiedlając nieużytki, ugory, piaszczyste pobocza dróg i żwirowiska. Dziś spotkać go można praktycznie w całej Europie aż po Bliski Wschód. Z upraw wiesiołka prowadzonych na skalę masową pozyskuje się jego nasiona, wykorzystywane do produkcji cennego olejku stanowiącego składnik kosmetyków pielęgnacyjnych i odżywczych suplementów diety. W przeszłości w ziołolecznictwie wykorzystywano również zielone części rośliny.
SUROWIEC: nasiona wiesiołka (semen oenotherae)
Surowiec zawiera do 24% olejku obfitującego w nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwas linolowy, gamma-linolenowy i olejowy, ponadto zawiera do 15% białka i ok. 40% błonnika, uzupełnionych o skrobię, fitosterole, enzymy, witaminę E, cynk, selen, magnez i wapń.
DZIAŁANIE
Substancje czynne obecne w nasionach wiesiołka aktywnie obniżają ciśnienie tętnicze oraz poziom cholesterolu i pozostałych związków lipidowych we krwi. Zmniejszają ryzyko zapadnięcia na zawał serca i udar mózgu, hamują rozwój choroby wieńcowej. Ułatwiają koncentrację i poprawiają pamięć, zmniejszają nadpobudliwość u dzieci. Substancje czynne obecne w nasionach wiesiołka uczestniczą ponadto w przemianach biochemicznych zachodzących w organizmie. Zmniejszają objawy napięcia przedmiesiączkowego oraz łagodzą objawy klimakterium, wspomagają trawienie cukrów i regulują poziom glukozy we krwi. Stymulują prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego, redukują dolegliwości spowodowane chorobami reumatycznymi, np. bolesność czy obrzęki stawów. Łagodzą objawy egzemy, łuszczycy i atopowego zapalenia skóry, czyli schorzeń powstałych na skutek wewnętrznych problemów metabolicznych. Wydatnie poprawiają wygląd włosów i paznokci.
ZASTOSOWANIE
Przyjmowanie nasion wiesiołka zaleca się przede wszystkim wspomagająco w leczeniu miażdżycy i nadciśnienia tętniczego, jak również pozostałych chorób układu krążenia spowodowanych zaburzeniami przemiany lipidów obecnych w krwi. Wiesiołek stosowany jest w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych oraz cukrzycy. Stosowany u kobiet w wieku rozrodczym zmniejsza dolegliwości spowodowane wahaniem hormonów we krwi związane z cyklem miesięcznym, zaś u kobiet w wieku przekwitania redukuje przykre objawy menopauzy. Spożywanie wiesiołka zalecane jest również pomocniczo w chorobach reumatycznych, artretyzmie, gośćcu i zapaleniach stawów. Wewnętrznie i zewnętrznie dla poprawy stanu skóry oraz kondycji włosów i paznokci. Profilaktycznie u osób dojrzałych dla spowolnienia procesów starzenia się, zaś u seniorów - dla zahamowania objawów demencji, zaburzeń koncentracji i myślenia.
PRZECIWWSKAZANIA
Ze względu na brak odpowiednich badań tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Napar
1 łyżkę nasion wiesiołka rozdrobnić ręcznie w moździerzu. Zalać 100 ml wrzącej wody, pozostawić do naciągnięcia pod przykryciem na 20 minut. Przecedzić. Pić w problemach z miażdżycą, cukrzycą oraz w ramach profilaktyki chorób serca.
Maseczka
50 g nasion wiesiołka zmielić w młynku lub dokładnie rozdrobnić w moździerzu. Wsypać do garnuszka, zalać niewielką ilością zimnej wody - tak, aby woda ledwo zakrywała nasiona. Podgrzewać na bardzo wolnym ogniu intensywnie mieszając, aż papka osiągnie temperaturę wrzenia. Zestawić z ognia, schłodzić. Nakładać na twarz lub dłonie. Po kilkunastu minutach zmyć letnią wodą. Maseczka dodaje jędrności, odżywia skórę i niweluje oznaki starzenia.
Oliwka
100 g nasion wiesiołka rozdrobnić ręcznie w moździerzu. Wrzucić do wysokiego naczynia i zalać 1 szklanką oliwy z oliwek. Szczelnie zamknąć, wstawić do miski wypełnionej wrzącą wodą. Pozostawić do przestygnięcia do temperatury pokojowej, osuszyć i energicznie zamieszać. Odstawić do naciągnięcia, następnego dnia czynność powtórzyć. Po 3 cyklach słoik z oliwką odstawić w ciepłe miejsce do naciągnięcia. Codziennie intensywnie wstrząsać. Po 3 dniach oliwkę przefiltrować, zlać do ciemnej butelki. Przechowywać w lodówce. Stosować do nacierania zmian skórnych powstałych na tle łuszczycy i atopowego zapalenia skóry, w egzemach i liszajach. Stosować do natłuszczania przesuszonej skóry dłoni i owłosionej skóry głowy.
Odżywczy koktajl mleczny z wiesiołkiem
200 ml jogurtu typu light
100 ml mleka o obniżonej zawartości tłuszczu
1 jabłko
1 banan
1 łyżka nasion wiesiołka
1 łyżka siemienia lnianego
1/4 łyżeczki cynamonu
Wszystkie składniki koktajlu zmiksować blenderem na gładką masę.
Kategorie produktów
