ŚWIETLIK ZIELE
Opis
ŚWIETLIK ŁĄKOWY ziele
(Euphrasia rostkoviana)
ang. eyebright, eyewort;
hiszp. eufrasia;
niem. Gemeine, Große Augentrost;
fran. Euphraise des prés, Euphraise officinale, Casse-lunettes;
ros. Оча́нка лека́рственная;
Świetlik łąkowy to jednoroczna roślina z rodziny zarazowatych zaliczana do tzw. półpasożytów. Jej podziemne kłącza za pomocą ssawek podczepiają się do korzeni innych roślin, pobierając z nich wodę i sole mineralne niezbędne do zapewnienia sobie prawidłowego rozwoju. W Polsce jest to roślina dość powszechna – spotkać ją można przede wszystkim na łąkach, pastwiskach, torfowiskach, na obrzeżach lasów, w zaroślach i nad rowami melioracyjnymi. Lubi wilgotną, lekko bagienną glebę. Świetlik można rozpoznać po licznych drobnych listkach, usytuowanych symetrycznie względem siebie i dość gęsto pokrywających łodygę, oraz drobnych, białych kwiatach , z wyraźnie zaznaczoną żółtą plamką i fioletowymi żyłkami. W przeszłości jego wysuszone ziele używano wewnętrznie, podczas gdy współczesna medycyna ludowa zaleca jego stosowanie przede wszystkim zewnętrzne.
SUROWIEC: ziele świetlika (herba euphrasiae)
Zawiera liczne glikozydy, flawonoidy i garbniki, ponadto olejek eteryczny (do 0,5%), garbniki, żywice i kwasy. Obfituje w liczne sole mineralne, z których na uwagę zasługują m.in. mangan, miedź i krzem.
DZIAŁANIE
Ziele świetlika działa przeciwzapalnie antyseptycznie. Stosowane jest przede wszystkie zewnętrznie ze względu na właściwości uspokajające i przeciwbólowe, jak również powlekające na spojówki oczu. Zmniejsza łzawienia, odkaża podrażnione miejsca i hamuje procesy zapalne. Łagodzi objawy podrażnienia spojówek spowodowane promieniami słońca i zmniejsza nadwrażliwość na jasne, świecące barwy. Zmniejsza uciążliwość dolegliwości alergicznych połączonych z łzawieniem, przeciwdziała pojawianiu się opuchlizn i charakterystycznych „worków” i cieni pod oczami. Poprawia kondycję skóry powiek i okolic oczu. Stosowany wewnętrznie działa ściągająco, stymuluje wydzielanie soków trawiennych (śliny, soku żołądkowego i soku trzustkowego), a co za tym idzie – przyspiesza procesy trawienne. Działa żółciopędnie.
ZASTOSOWANIE
Napary z ziela świetlika zalecane są do stosowania przede wszystkim zewnętrznego. Pomocniczo przy podrażnieniu spojówek, w stanach zapalnych spojówek i powiek oraz przy „zatarciach” oczu dla złagodzenia bólu i nieprzyjemnego uczucia piasku pod powiekami. Przyspiesza leczenie tzw. „jęczmienia”. Ponadto może być wykorzystany do przemywania i okładów oczu zmęczonych długotrwałym wysiłkiem i pracą w sztucznym oświetleniu, przed komputerem lub telewizorem. Zalecany w słoneczne dni osobom, które przez dłuższy czas funkcjonowały w warunkach silnej operacji słonecznej. Wewnętrznie może być wykorzystany jako składnik mieszanek ziołowych regulujących procesy trawienne, stymulujących wydzielanie żółci i soków żołądkowych, jak również wspomagających leczenie stanów zapalnych trzustki.
PRZECIWWSKAZANIA
Do kompresów i przemywań należy używać jedynie świeżo przygotowanego odwaru oraz jałowych gazików. Dotychczas nie stwierdzono interakcji z jednocześnie stosowanymi lekami okulistycznymi. W przypadku stosowania innych leków okulistycznych możliwość użycia kompresów lub przemywań odwarem z ziela warto jednak skonsultować z lekarzem.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Odwar
2 łyżeczki ziela świetlika zalać 200 ml chłodnej wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować na wolnym ogniu przez 5 minut. Zaparzać pod przykryciem 10 minut. Schłodzić. Stosować wewnętrznie 2-3 x dziennie po 100 ml lub zewnętrznie do przemywania i kompresów na oczy.
Napar
2 łyżeczki ziela świetlika łąkowego zalać 200 ml wrzącej wody. Parzyć pod przykryciem przez 20 minut, odcedzić. Do użytku wewnętrznego: pić 2-3 x dziennie po 100-150 ml przez 1 do 2 miesięcy. Następnie zrobić przerwę. Do użytku zewnętrznego: schłodzić i używać do przemywania lub kompresów oczu i ich okolic.
Nalewka
50 g ziela świetlika zalać 400 ml alkoholu o mocy 40-60%. Pozostawić do wytrawienia w chłodnym i ciemnym miejscu na 28 dni. Po upływie miesiąca odfiltrować i zlać do butelki. Zażywać 2-3 razy dziennie po 1 łyżce w chorobach oczu i przy nadciśnieniu).
Dane techniczne
Nazwa polska | Świetlik łąkowy |
Nazwa łacińska | euphrasia rostkoviana |
Skład | 100% ziela świetlika |
Rodzaj surowca | ziele |
Postać | cięte |
Frakcja | 0,5-1 cm |
Wskazania | podrażnienie spojówek, problemy oczne |
Do użytku | wewnętrznego i zewnętrznego |
Zbiór | z upraw konwencjonalnych / ze stanu naturalnego |
Miejsce pochodzenia | Podlasie |
Kraj pochodzenia | Polska |
Podmiot odpowiedzialny | Aromatika Adam Iwańczuk |