ZŁOCIEŃ MARUNA ZIELE
Opis
ZŁOCIEŃ MARUNA ziele
(Tanacetum parthenium)
ang. feverfew;
hiszp. matricaria, manzanilla brava;
niem. Mutterkraut, Falsche Kamille;
fran. grande camomille;
ros. Пижма девичья, Пиретрум девичий;
Wrotycz (złocień) maruna jest wieloletnia rośliną z rodziny astrowatych powszechnie występującą nieomal w całej Europie i Azji, jak również na Dalekim Wschodzie, w Ameryce Północnej oraz w Chile. Bywa wykorzystywany jako roślina ozdobna i uprawiany w przydomowych ogródkach, lecz często dziczeje, stąd spotkać go można na bezdrożach, żwirowiskach i nieużytkach. Rodzi drobne, białe kwiaty wydzielające intensywną woń i przypominające wyglądem pospolity rumianek, z którym często bywa mylona. Jednak to nie kwiaty, lecz ziele (zielone części rośliny) znalazły zastosowanie w fitoterapii. Jak podają źródła starogreckie, już kilkaset lat p.n.e. napary ze złocienia podawano młodym kobietom uskarżającym się na bolesne menstruacje (stąd łacińska nazwa rośliny - parthenium - nawiązująca do greckiego słowa „dziewica”) oraz chorym uskarżającym się na gorączkę i bóle głowy, u których skutecznie łagodziły objawy infekcji.
SUROWIEC: ziele złocienia (herba tanaceti partheni)
Ziele maruna zawiera laktony seskwiterpenowe, między innymi partenolid, flawonoidy pochodne apigeniny, luteoliny, kemferolu i kwercetyny, olejki eteryczne z kamforą, kamfenem, chryzantenolem i werbenolem.
DZIAŁANIE
Substancje czynne zawarte w zielu złocienia maruna wykazują złożone działanie przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Hamują rozrost bakterii gram dodatnich pomagając zwalczyć wywołane przez te drobnoustroje infekcje, jednocześnie okazują się skuteczne w łagodzeniu stanów zapalnych spowodowanych przez drożdżaki i wybrane gatunki grzybów. Wrotycz maruna wykazuje właściwości przeciwbólowe, zmniejsza napięcie mięśni naczyń krwionośnych korzystnie wpływając na funkcjonowanie układu krążenia przy jednoczesnym zahamowaniu wydzielania serotoniny do krwi - neuroprzekaźnika występującego w organizmie w nadmiarze podczas napadów migrenowych. Stąd złocień uznaje się za odgrywający pozytywną rolę w profilaktyce i leczeniu migrenowych bólów głowy. Ponadto substancje składowe złocienia maruna oddziałują na wydzielanie prostaglandyn odpowiedzialnych za tzw. bolesne miesiączkowanie, w naturalny sposób ograniczając ich wydzielanie. Uznaje się je za odgrywające czynną rolę w profilaktyce przeciwnowotworowej.
ZASTOSOWANIE
W medycynie ludowej złocień maruna stosowano pomocniczo przy przeziębieniach, silnych infekcjach grypopodobnych przebiegających z gorączką i bólami głowy. Napary wodne z ziela byliny wykorzystywano również jako środek łagodzący bóle menstruacyjne, w szczególności u młodych dziewcząt. Współcześnie ziele maruny stosowane jest zapobiegawczo w migrenach oraz w celu łagodzenia objawów ich występowania, ponadto w uciążliwych, napadowych i napięciowych bólach głowy niejednoznacznego pochodzenia (w przypadku powtarzalności objawów zaleca się konsultację z lekarzem).
PRZECIWWSKAZANIA
Ze względu na brak odpowiednich badań tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią. Osoby cierpiące na zaburzenia krzepliwości krwi powinny skonsultować przyjmowanie złocienia maruny z lekarzem.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Napar
1 łyżeczkę ziela maruny zalać 1 szklanką wrzącej wody i odstawić do zaparzenia pod przykryciem na 15-20 minut. Pić do 2 razy dziennie po jednej szklance w profilaktyce migreny, jako środek łagodzący bóle głowy napięciowe oraz bóle menstruacyjne, pomocniczo przy przeziębieniach i infekcjach grypopodobnych.
Nalewka
1 część ziela złocienia maruna zalać 5 częściami alkoholu o mocy 50-60%. Zamknąć i pozostawić do wytrawienia na 14 dni. Codziennie wstrząsać. Po upływie dwóch tygodni przefiltrować, zlać do butelki. Przyjmować 2-3 x dziennie po 20 ml przy przeziębieniu i gorączce, 2-3 x dziennie po 40 ml w migrenowych bólach głowy.
Dane techniczne
Nazwa polska | Złocień maruna |
Nazwa łacińska | Tanacetum parthenium |
Skład | 100% ziela zlocienia |
Rodzaj surowca | ziele |
Postać | cięte |
Frakcja | 0,5-1 cm |
Wskazania | bolesne skurcze mięśniowe, menstruacyjne, migrena, bóle głowy |
Do użytku | wewnętrznego i zewnętrznego |
Zbiór | z upraw konwencjonalnych / ze stanu naturalnego |
Miejsce pochodzenia | Podlasie |
Kraj pochodzenia | Polska |
Podmiot odpowiedzialny | Aromatika Adam Iwańczuk |