BRODZIUSZKA WIECHOWATA ziele
(Andrographis paniculata)
ang. andrographis paniculata, green chirettta;
hiszp. andrographis paniculata;
niem. Kalmegh;
fran. chirette verte;
ros. -;
Brodziuszka wiechowata, bardziej znana pod swoja łacińską nazwą andrographis paniculata, to zielna roślina z rodziny akantowatych, w stanie naturalnym porastająca tropikalne i subtropikalne obszary południowej i południowo-wschodniej Azji. Należy do roślin jednorocznych, wyróżnia się cienkimi, ciemnozielonymi łodygami i drobnymi, lancetowatymi liśćmi, preferując do wzrostu miejsca zacienione i wilgotne. Znalazła zastosowanie w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej, chińskiej, indonezyjskiej oraz na SriLance.
SUROWIEC: ziele brodziuszki (herba andrographis)
Zawiera znaczne ilości diterpenów (andrografolidy: dezoksyandrografolid, neoandrografolid, izoandrografolid, bisandrografolid, adrografizyd), flawonoidów, tanin, saponin i flawonoidów. Obfituje w liczne sole mineralne, w szczególności związki potasu. Jest również ważnym źródłem fitosteroli. Wyróżnia się bardzo gorzkim smakiem.
DZIAŁANIE
Ze względu na gorzki smak stymuluje wydzielanie śliny i soków trawiennych (żołądkowego, trzustkowego, jelitowego oraz żółci). Działa ochronnie na wątrobę, ułatwia usuwanie szkodliwych metabolitów oraz chroni delikatną tkankę narządu przed uszkodzeniami przez toksyny. Wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i antywirusowe. Hamuje rozwój stanów zapalnych rozwijających się wewnątrz organizmu, łagodzi przeziębienia i nieżyty objawiające się gorączką i wyczerpaniem. W naturalny sposób wzmacnia organizm, poprawia apetyt (przy jednoczesnym ograniczeniu ochoty na spożywanie słodyczy) i przyspiesza rekonwalescencję po długotrwałych chorobach i trudnych zabiegach medycznych. Ponadto brodziuszka reguluje trawienie, wspomaga przemianę materii i zapobiega biegunkom. Stosowana zewnętrznie na skórę łagodzi owrzodzenia i przyspiesza gojenie ran.
ZASTOSOWANIE
Brodziuszka wiechowata zalecana jest przede wszystkim osobom cierpiącym na złożone zaburzenia trawienia, brak apetytu i skłonność do nieżytu jelit, jak również choroby wątroby, trzustki i śledziony przebiegające z upośledzeniem prawidłowych czynności wymienionych organów. Ponadto sprawdza się jako zioło wspomagające leczenie stanów zapalnych zatok i nieżytów układu oddechowego, przy przeziębieniach, grypie, anginie i stanach zapalnych oskrzeli i gardła. Stosowana bywa w kuracjach przeciwpasożytniczych i przeciwrobaczych, zarówno w zwalczaniu pasożytów zewnętrznych, jak i wewnętrznych. W tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej wykorzystywana jest do leczenia biegunki, wrzodziejącego zapalenia jelit, czerwonki, malarii oraz lejshmaniozy. Oficjalnie prowadzone badania laboratoryjne nie potwierdziły przeciwnowotworowych właściwości brodziuszki, jednak zioło to działa cytotoksycznie i może hamować rozrost niedojrzałych komórek rakowych w początkowych stadiach białaczki, raka prostaty, chłoniaków niezarnicznych, raka piersi oraz raka kolczysto komórkowego skóry. W Europie bywa również zalecane w terapii boreliozy.
PRZECIWWSKAZANIA
Ze względu na brak odpowiednich badań tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią. Nie należy przekraczać zalecanych dawek ze względy na możliwość podrażnienia układu pokarmowego. Preparatów z brodziuszki nie wolno stosować dożylnie ze względu na możliwość wystąpienia silnych reakcji alergicznych, a nawet wstrząsu anafilaktycznego. Nie stosować jednocześnie z syntetycznymi lekami przeciwzakrzepowymi i przeciwnadciśnieniowymi (może obniżać ich skuteczność i konkurować o te same receptory). Nie stosować przez osoby cierpiące na zaburzenia płodności, ponieważ może utrudniać prawidłowy przebieg procesu zapłodnienia.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Odwar
2 łyżeczki ziela brodziuszki zalać 200 ml zimnej wody, powoli doprowadzić do wrzenia, następnie gotować jeszcze przez 20 minut na małym ogniu. Odcedzić, schłodzić. Spożywać 1 szklankę dziennie w podziale na mniejsze porcje.
Napar
1 łyżeczkę ziela brodziuszki zalać 200 ml wrzącej wody. Pozostawić do zaparzenia na 10 minut. Odcedzić. Wypić w ciągu dnia w podziale na trzy porcje jako środek rozluźniający i wykrztuśny. Przy przeziębieniach i problemach trawiennych - pić częściej, ale mniejsze porcje.
Mieszanki ziołowe
Przeciwpasożytnicza
50 g ziela brodziuszki wymieszać z 50 g ziela wrotyczu, 50 g ziela piołunu i 50 g korzenia berberysu. 2 łyżeczki mieszanki zalać 200 ml wrzącej wody. Pozostawić do zaparzenia na 10 minut. Odcedzić. Pić raz dziennie przez 3 dni, schłodzony, koniecznie na czczo. Równocześnie w tych samych dniach wieczorem przyjmować środki na przeczyszczenie. Kurację można powtórzyć po kilku dniach przerwy,