EUKALIPTUS GAŁKOWY liść
(Eucalyptus globulus)
ang. Tasmanian Blue Gum, Southern Blue Gum, Blue Gum;
hiszp. eucalipto blanco, eucalipto azul;
niem. Blaue Eukalyptus, Gewöhnlicher Eukalyptus, Tasmanischer Blaugummibaum;
fran. Eucalyptus commun, Gommier bleu;
ros. Эвкалипт шаровидный, или Эвкалипт клейкий, Эвкалипт шариковый, Бесстыдница;
Eukaliptus gałkowy, nazywany rozdąbkiem gałkowym, to wysokie (do 60m), egzotyczne drzewo z rodziny mirtowatych wywodzące się z południowej Australii i Tasmanii, choć jako gatunek obcy zawleczone zostało również do Afryki i Azji. Jego wydłużone, lancetowate liście posiadają ciekawą właściwość – ustawiają się równolegle do kąta padania promieni słonecznych w taki sposób, że praktycznie nie rzucają cienia. Bywają niekiedy hodowane jako rośliny ozdobne w przydomowych ogrodach, a przemysłowo wykorzystywane są do nasadzeń na terenach bagiennych i okresowo podmokłych. Ze względu na wzmożony pobór wody z gleby i przyspieszone parowanie odbywające się całą powierzchnią liści, przyczyniają się bowiem do szybkiego osuszenia obszaru bez wyjaławiania gleby.
SUROWIEC: liść eukaliptusa (folium eucalypti)
Zawiera duże ilości olejków eterycznych, w tym eukaliptol (od 1 do 4%) odpowiedzialnych za charakterystyczny aromat liści, ponadto kwas chlorogenowy, ferulowy, kawowy, flawonoidy, kwasy trój terpenowe, garbniki i polisacharydy. Wykorzystywane są przede wszystkim do wyrobu leczniczych wyciągów alkoholowych.
DZIAŁANIE
Liście eukaliptusa posiadają udowodnione właściwości antywirusowe i bakteriobójcze. Przeciwdziałają rozwojowi wielu drobnoustrojów chorobotwórczych (m.in. pierwotniaków) oraz grzybów i pleśni. Mogą być stosowane zewnętrznie do nacierania skóry jako środek antyseptyczny i przyspieszający gojenie ran, jak również wewnętrznie do odkażania przewodu pokarmowego. Ułatwiają oddychanie poprzez rozszerzenie oskrzeli, przyspieszają proces przezwyciężania zapaleń i nieżytów górnych dróg oddechowych, ułatwiają odkrztuszanie i pozbywanie się wydzieliny zalegającej w płucach. Ponadto rozluźniają mięśnie gładkie, co zmniejsza bóle kolkowe w obrębie jamy brzusznej.
ZASTOSOWANIE
Spożywanie preparatów zawierających liście eukaliptusa zalecane jest przy przeziębieniach, grypie, anginie i zapaleniach dróg oddechowych przebiegających z silnym nieżytem nosa. Eukaliptus ułatwia oddychanie, odświeża oddech, pomaga zwalczyć bakterie w jamie ustnej i układzie pokarmowym odpowiedzialne za przykry aromat. Pobudza wydzielanie żółci, a przyjmowany z samego rana na czczo wspomaga kuracje antypasożytnicze. Wcierany w ciało zmniejsza odczuwany ból i działa aromaterapuetycznie. Odkaża skórę, a stosowany na niewielkie, otwarte rany – wyraźnie zmniejsza ryzyko ewentualnego zakażenia.
PRZECIWWSKAZANIA
Ze względu na brak odpowiednich badań w tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią. Stosowanie eukaliptusa powinno odbywać się po konsultacji z lekarzem, ponieważ przyspiesza oddychanie i pobudza krążenie. W nadmiernych ilościach prowadzi do zaburzeń rytmu serca, nudności, wymiotów, może podrażniać nerki i objawiać się bolesnymi skurczami brzucha.
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.
PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA
Napar
1 łyżeczkę liści zalać 250 ml wrzącej wody. Parzyć pod przykryciem przez około 10-15 minut, po czym dość szybko wypić. Można doprawić do smaku miodem, sokiem malinowym lub zamiast wody użyć mleka.
Nalewka
50 g liści eukaliptusa zalać 250 ml alkoholu 40-60%. Odstawić do maceracji na tydzień. Po upływie siedmiu dni odcedzić i zlać do butelki. Pić po 1 łyżeczce od herbaty trzy razy dziennie jako środek wykrztuśny i zmniejszający stan zapalny gardła i dróg oddechowych. Nalewka w połączeniu z miodem (5 ml na 1 łyżkę) działa przeciwkaszlowo.