Goździki całe
Opis
Goździki - pączki goździkowca - całe
(Syzygium aromaticum)
ang. clove;
hiszp. clavo de olor, girofle;
niem. Gewürznelken-Baum;
fran. giroflier, girofle;
ros. Гвоздика (пряность)
Goździki należą do grupy tzw. przypraw korzennych. Do Europy dotarły w XV w. wraz z rozpoczęciem ery wielkich odkryć morskich, choć niektóre źródła wzmiankują ich wcześniejszą obecność w Wenecji, dokąd w epoce wczesnego średniowiecza sprowadzić je mieli Arabowie przemierzający szlaki handlowe łączące Stary Kontynent z Afryką i Azją. Tymczasem w medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej znalazły zastosowanie już dwa tysiące lat temu, wykorzystywane nie tyle do aromatyzacji potraw, lecz głownie jako środek znieczulający, przeciwpasożytniczy i antyseptyczny. W przeszłości wyciągi z goździków uznawano również za środek skutecznie hamujący uporczywe biegunki, zaś żucie pączków goździkowca zalecano na odświeżenie oddechu.
Co to są goździki? Opis przyprawy – informacje ogólne
Goździki to w rzeczywistości wysuszone, niedojrzałe pączki kwiatowe goździkowca korzennego (inaczej zwanego czapetką pachnącą) – rośliny z rodziny mirtowatych występującej w stanie naturalnym w lasach równikowych, a współcześnie uprawianej powszechnie w Tanzanii, Indonezji, SriLance, na Madagaskarze oraz Komorach i Seszelach.
Surowiec kulinarny:
pączek goździkowca (syzygii aromatici gemma) 100%
Skład goździków
Goździki zawierają do 20% olejków eterycznych, wśród których zdecydowanie przeważa eugenol (70-90%), ponadto wśród których można wyróżnić obecność kariofilenu i acetyloeugenolu. Surowiec zawiera także garbniki 12-22%, związki azotowe 4,7-7%, tłuszcze 5-10%, popiół 5-9%, włókno surowe 6-10%. W goździkach obecne są witaminy A, K, E, D, C oraz witaminy z grupy B, jak również potas, mangan, wapń, sód, cynk, fosfor, magnez i selen.
Właściwości goździków
Świeżo zebrane pączki goździkowca mają różowe zabarwienie, lecz po wysuszeniu ciemnieją i brązowieją, przybierając niekiedy rdzawo-rudawy odcień. Kształtem przypominają gwoździe zakończone kopulastym trzpieniem (od czego wywodzi się ich nazwa w języku polskim) okolonym czterema szpiczastymi wypustkami – pozostałościami czterodziałowego kielicha. Długość goździków waha się od ok. 1,0 do 1,6 cm. Suszone goździki są twarde, mają pikantny, słodko-gorzki i cierpki smak. Wyróżniają się ostrym, korzennym aromatem.
Działanie goździków
Jak goździki wpływają na zdrowie? - czytaj na naszym blogu!
Zastosowanie goździków
Goździki w gastronomii
Goździki używać można jako aromatyczną przyprawę zarówno do dań pikantnych, jak i słodkich. Doskonale podkreślają smak potraw mięsnych, z dziczyzny, ryb oraz białej i czerwonej kapusty, stanowią również ważny składnik mieszanek przyprawowych dodawanych do pasztetów i podkreślających wydźwięk mięsnych farszów. Mogą być stosowane w całości – wystarczy wbić je w porcję mięsa lub wybrane warzywa; można je również stosować w postaci mielonej lub po wstępnym rozdrobnieniu, np. w moździerzu lub młynku do kawy.
Goździki to ważny składnik cenionych mieszanek przyprawowych kuchni orientalnej. Znajdziemy je m.in. w takich kompozycjach jak chińska przyprawa 5 smaków, indyjskie Garam Masala czy curry, jak również arabskie Ras el Hanout czy etiopski bakarat. Idealnie komponują się ze słodkim ryżem, pieczywem, ciastami (przede wszystkim piernikiem i keksem), stanowią wyśmienity dodatek do kompotów, owocowych przetworów (dżemów, konfitur i powideł), ponadto do grzanego wina i piwa, likierów i kawy. Podkreślają smak marynowanych warzyw oraz wytrawnych sosów typu chutney.
Aromat goździkowy należy do szczególnie trwałych i odpornych na działanie wysokiej temperatury, dlatego przyprawę należy stosować z umiarem. W przeciwnym razie jej smak potrafi zdominować całą potrawę. W przypadku wykorzystania całych pączków goździka nie należy ich spożywać, lecz należy usunąć w całości z serwowanego dnia.
Goździki w ziołolecznictwie
O zastosowaniu goździków w ziołolecznictwie - czytaj na naszym blogu!
Sposób przechowywania
Zaleca się przechowywanie surowca w przewiewnej, papierowej torebce lub szklanym naczyniu, w miejscu zacienionym, suchym, wolnym od obcych zapachów oraz niedostępnym dla dzieci.
Bibliografia
https://rozanski.li/1267/flos-caryophylli-kwiat-gozdzikowca-gozdziki/
http://www.czytelniamedyczna.pl/2411,ocena-dzialania-przeciwbakteryjnego-olejku-gozdzikowego-oleum-caryophylli.html
http://www.czytelniamedyczna.pl/4799,przeciwgrzybicze-dzialanie-olejku-gozdzikowego.html
http://www.czytelniamedyczna.pl/2577,efekty-wprowadzenia-przypraw-orientalnych-do-polskiej-diety.html
Syzygium aromaticum L. (Myrtaceae): Traditional Uses, Bioactive Chemical Constituents, Pharmacological and Toxicological Activities
Dane techniczne
Rodzaj | pęczek kwiatowy goździka |
Postać | cały, suszony |
Skład | 100% goździk |
Zawartość glutaminianu sodu | brak |
Zbiór | z upraw konwencjonalnych |
Zastosowanie | przyprawa kulinarna |
Wskazania | na poprawę apetytu |
Kraj pochodzenia | Madagaskar |