KARDAMON MIELONY

KARDAMON mielony
(Elettaria cardamomum) 

ang. cardamom;
hiszp. cardamomo;
niem. Grüne Kardamom;  
fran. cardamome;
ros. Кардамон;


Kardamon malabarski jest wieloletnią byliną z rodziny imbirowatych wywodzącą się z Indii, a współcześnie uprawianą na terenie całej Azji, Afryki i Ameryki Południowej podlegających wpływom klimatu tropikalnego (m.in. w Chinach, Cejlonie, Indonezji, Tanzanii czy Gwatemali). Surowcem przyprawowym i zielarskim są jego owoce, które przyjmują kształt trójkomorowych torebek o nierównych kształtach, chroniących drobne, ciemne nasiona o kilkumilimetrowej średnicy. Aby zapobiec ich wysypaniu lub uszkodzeniu, często owoce kardamonu zbiera się przed pełnym dojrzeniem, zanim torebki ulegną otwarciu, po czym suszy na pełnym słońcu.


SUROWIEC: owoc kardamonu (fructus cardamoni)

Zawiera średnio około 4% olejku eterycznego złożonego przede wszystkim z cyneolu, limonenu, terpinelu, sabinenu i borneolu. Ponadto obfituje w skrobię (do 30%), tłuszcze (10%) i sole mineralne, głównie wapń, magnez i żelazo. Wyróżnia się głębokim, korzennym smakiem i miłym aromatem przywodzącym na myśl kamforę. Do celów leczniczych wykorzystuje się pełne owoce (ewentualnie rozdrobnione bezpośrednio przed zastosowaniem), a jako przyprawę – owoce mielone.


DZIAŁANIE

W przeszłości owoce kardamonu stosowano jako środek ułatwiający trawienie. Substancje zawarte w nasionach tej rośliny pobudzają wydzielanie śliny i soku żołądkowego oraz żółci, wykazują właściwości moczo- i wiatropędne, jak również nieznacznie napotne. Preparaty na bazie kardamonu wcierane w skórę działają rozgrzewająco i antyseptycznie, łagodzą bóle mięśni i redukują nieprzyjemne uczucie świądu. Spożywane przez kobiety karmiące piersią wzmagają produkcję mleka. Ponadto posiadają walory aromaterapeutyczne – kamforowy, korzenny zapach nasion zmniejsza bóle głowy, działa stymulująco na  serce i przyspiesza krążenie krwi w organizmie. Wykazuje przydatność w łagodzeniu dolegliwości związanych z przeziębieniem i infekcjami gardła.


ZASTOSOWANIE W GASTRONOMII

Kardamon doskonale podkreśla smak potraw mięsnych (w szczególności drobiowych oraz wyrobów wędliniarskich), dań z ryżu oraz marynowanych warzyw. Jest jednym ze składników mieszanek przyprawowych takich jak curry i garam masala. Dobrze komponuje się ze słodkimi wypiekami (keksami i piernikami) oraz deserami (budyniami, lodami i sałatkami owocowymi). Wzbogaca aromat kawy i herbaty oraz nadaje nutę wiodącą grzanemu winu oraz likierom.


ZASTOSOWANIE W ZIOŁOLECZNICTWIE

Przyjmowanie większych ilości kardamonu zaleca się osobom cierpiącym na brak apetytu i spowolnioną przemianę materii, jak również zaburzenia trawienne. Zalecany jest w migrenach oraz jako środek pobudzający w przypadku spowolnionej pracy serca. Może być używany przez chorych na reumatyzm i bóle mięśni w formie relaksującego, przeciwbólowego olejku do masowania ciała. Osobom cierpiącym na zapalenia górnych dróg oddechowych ułatwia oddychanie i odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w płucach.


PRZECIWWSKAZANIA

Ze względu na brak odpowiednich badań w tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią.


SPOSÓB PRZECHOWYWANIA

Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci. 


PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA

Napar
1 łyżeczkę rozdrobnionych owoców zalać 200 ml bardzo gorącego mleka. Odstawić pod przykryciem do naciągnięcia na 30 minut. Posłodzić do smaku miodem. Pić 2-3 razy dziennie po 200 ml na pobudzenie apetytu (można podawać dzieciom), wzmocnienie ogólnej kondycji organizmu i środek zastępujący syrop na kaszel przy przeziębieniu.

Nalewka
100 g owoców kardamonu zalać 300 ml alkoholu o stężeniu 60-70%. Szczelnie zamknąć i odstawić do maceracji na 7 dni. Następnie przefiltrować, zlać do butelki i przechowywać w ciemnym miejscu. Pić do 3 razy dziennie po 1 łyżeczce jako środek wzmacniający i regulujący pracę serca. Po zmieszaniu z miodem może zastąpić syrop na przeziębienie.


Mieszanki ziołowe

Przeciwwymiotna
50 g mielonych owoców kardamonu wymieszać z 50 g mielonego kłącza imbiru i 50 g mielonej kory cynamonowca. Szczyptę proszku przyjmować przy zaburzeniach trawienia, nudnościach i wymiotach. Można zaparzyć (1 łyżeczkę zalać 200 ml wrzącej wody, odstawić do naciągnięcia pod przykryciem na 10 minut, przefiltrować, schłodzić) i pić 3 razy dziennie po pół szklanki jako środek pobudzający trawienie i odkażający układ pokarmowy.