NASIONA CHIA - SZAŁWIA HISZPAŃSKA

CHIA / OWOC SZAŁWII HISZPAŃSKIEJ
(Salvia hispanica)

ang. chia;
hiszp. la chía;
niem. Chia;
fran. le chia;
ros. Чиа белая, Шалфей испанский;


Szałwia hiszpańska jest rośliną z rodziny jasnotowatych wywodzącą się z Ameryki Środkowej, znaną powszechnie pod nazwą „chia” (oznaczającą tyle co „oleisty” lub „płynący”). W okresie prekolumbijskim największe uprawy znajdowały się pierwotnie na terenie Meksyku i Gwatemali, dziś prowadzone są na obszarze obu kontynentów oraz w Australii, która przekształciła się w największego producenta chia na świecie. Roślinę ceni się przede wszystkim za oleiste nasiona zawierające bardzo wysokie stężenie korzystnych dla zdrowia kwasów Omega-3 i Omega 6.


SUROWIEC: owoce chia (fructus salviae hispanicae)

Zawierają duże ilości tłuszczów (do 25-30% oleju o szczególnie wysokim stężeniu kwasów tłuszczowych Omega- 3 i Omega-6), ponadto białka, błonnik pokarmowy oraz liczne antyutleniacze (kwas chlorogenowy i kawowy, myrycetyna, kwercetyna oraz flawonid kamferol). Ponadto obfitują w sole mineralne, w szczególności wapń, żelazo, magnez, potas, cynk oraz śladowe ilości sodu. Wyróżniają się owalnym kształtem, długością 2 mm i barwą od jasnej, szarej po brąz z wyraźnie zaznaczonymi ciemnymi plamami.


DZIAŁANIE

Nasiona chia obfitują w kwasy Omega-3 i Omega-6, których zawierają więcej niż rybi tłuszcz, do niedawana uważany za najbogatsze źródło tych substancji. Redukują poziom złego cholesterolu we krwi. Hamują wchłanianie cukrów raz spowalniają rozkład węglowodanów. Korzystnie oddziałują na metabolizm regulując procesy trawienne (szczególnie u osób cierpiących na nadkwasotę) i podwyższają wydolność organizmu. Pomagają utrzymać równowagę jonową zatrzymując wodę w ustroju, choć jednocześnie nie zaburzają procesu wydalania toksycznych produktów przemiany materii. Ponadto dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów spowalniają zachodzące w ciele procesy starzenia i neutralizują toksyczny wpływ wolnych rodników na narządy wewnętrzne. Pełna gama witamin i minerałów dostarcza do organizmu wszystkich mikroelementów gwarantujących prawidłowe działanie narządów wewnętrznych.


ZASTOSOWANIE

Nasiona chia zalecane są wszystkim osobom dbającym o prawidłowe zbilansowanie codziennej diety oraz wzbogacenie jej we wszelkie niezbędne składniki odżywcze. Spożywane przez diabetyków spowalniają metabolizm cukrów stabilizując ich poziom w organizmie i ułatwiając utrzymanie ich prawidłowy poziom we krwi, zaś u osób cierpiących na nadkwasotę regulują procesy trawienne i redukują nieprzyjemne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Chia zaleca się sportowcom i osobom zmuszonym do dużego wysiłku fizycznego, jak również prowadzących aktywny tryb życia wymagający dużych wydatków energii. U cierpiących na hipercholesterolemię zmniejszają poziom złego cholesterolu i podwyższając jednocześnie poziom dobrego.


PRZECIWWSKAZANIA

Ze względu na brak odpowiednich badań w tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią.


SPOSÓB PRZECHOWYWANIA

Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci. 

* RWS - Referencyjne Wartości Spożycia przeciętnej osoby dorosłej (8400 kJ/2000 kcal)

PRZYKŁADOWE FORMY ZASTOSOWANIA

Pełne nasiona
Dodać 1 łyżkę pełnych lub zmielonych nasion do sałatek, deserów lub domowych wypieków (np. chleba, kulebiaka, itp.).

Roztwór koloidalny
1 część nasion chia zalać 9 częściami wody. Dokładnie wymieszać (można za pomocą ubijaczki do piany) i odstawić na 5 minut. Ponownie wymieszać i dostawić na 10 minut aż masa przybierze strukturę pianki lub żelowej galaretki. Roztwór dodawać do ciepłych i chłodnych zup, sosów, jogurtów i kefirów, domowych przetworów (np. dżemów, konfitur, itp.) jako środek zastępujący tłuszcz oraz wydatnie zwiększający objętość dań bez podwyższenia ich kaloryczności.